Τα φύλλα της είναι πράσινα ή γκριζο-πράσινα, με λευκές κηλίδες σε κάποια είδη, παχιά και σαρκώδη, λογχοειδή, ενώ στις άκρες αιχμηρά οδοντωτά και φυτρώνουν σε σχήμα ροζέτας. Τα λουλούδια της εμφανίζονται στις άκρες όρθιου βλαστού και το σχήμα τους είναι σωληνοειδές με πορτοκαλοκόκκινες ή κίτρινες αποχρώσεις. Η ανθοφορία είναι μεγάλης διάρκειας. Είναι φυτό αειθαλές και χρειάζεται πολύ λίγο νερό για να ευδοκιμήσει. Υπάρχουν περίπου 200 αυτόχθονα είδη.
«Τέσσερα είναι τα βασικά συστατικά για την υγεία του ανθρώπου, τα δημητριακά, το σταφύλι, η ελιά και η αλόη. Το πρώτο θρέφει, το δεύτερο ανυψώνει το πνεύμα, το τρίτο δίνει αρμονία και το τέταρτο θεραπεύει.»
Cristoforo Colombo 1451-1506
Ονομασία
Η επιστημονική ονομασία του φυτού είναι Aloe vera barbadensis. Το όνομα αλόη προέρχεται από την Αραβική λέξη "alloeh" που σημαίνει ''πικρό'', το vera από το λατινικό verus που σημαίνει αληθινός, ενώ το barbadensis αναφέρεται στα νησιά Barbados. Η προέλευση του φυτού κατά πάσα πιθανότητα είναι από τη βόρεια Αφρική, κατά μήκος του άνω Νείλου, στο Sudan, ενώ στη συνέχεια, κατά τον 17ο αιώνα, το φυτό μεταφέρθηκε και εγκλιματίστηκε στην περιοχή της Μεσογείου και στις πιο τροπικές και θερμές περιοχές του κόσμου, στις Bahamas, στην Κεντρική Αμερική, στο Mexico, στις νότιες ΗΠΑ, τη νοτιοανατολική Ασία και τις Δυτικές Ινδίες.
Ιστορικά στοιχεία
H ιατρική ιστορία του λαδιού αυτού χάνεται μέσα στους αιώνες. Οι πρώτες καταγραφές της παρουσίας της οι οποίες διασώζονται μέχρι σήμερα ξεκινούν το 2.500 π.Χ. από τους Σουμέριους οι οποίοι τη χρησιμοποιούσαν ευρέως για χαλάρωση σε όλο το σώμα, για θεραπεία των πληγών αλλά και δερματικών προβλημάτων. Σίγουρα ο λαός αυτός παρατήρησε τον τρόπο που η ίδια η αλόη κλείνει μόνη της τις πληγές της μέσα σε λίγες ώρες. Ίσως το ίδιο μπορούσε να κάνει και σ’ αυτούς. Και το έκανε. ΟΜέγας Αλέξανδρος θεραπεύθηκε δύο φορές από το χυμό της αλόης. Από μια λοίμωξη, όταν ήπιε την αλόη, και από ένα τραυματισμό με βέλος, όπου το τραύμα επουλώθηκε μέσα σε λίγες μέρες μετά από συνεχείς επαλείψεις με λάδι αλόης. Ο δάσκαλος του Αριστοτέλης, που κατείχε μοναδική γνώση για την αλόη, προέτρεψε τον Αλέξανδρο να καταλάβει το νησί Σοκότρα, νότια της Υεμένης όπου η αλόη είναι αυτοφυής σε τεράστιες ποσότητες. Στην αρχαιότητα η Σοκότρα λεγόταν Διοσκορίδιος νήσος, λόγω του Έλληνα βοτανολόγου (του πατέρα της βοτανολογίας) Διοσκορίδη. Ο Διοσκορίδης στα βιβλία του "Περι ύλης Ιατρικής" αναφέρει για την αλόη:
"Αποτοξινώνει το στομάχι, βοηθά στο έλκος, στη φαγούρα, στους ερεθισμούς του δέρματος, στις αιμορροΐδες, στα κτυπήματα και τους μώλωπες, σταματά την τριχόπτωση, τους στομαχικούς πόνους, την αιμορραγία από πληγές, τις αρρώστιες του στόματος και των ματιών και την αμυγδαλίτιδα".
Οι παραπάνω περιπτώσεις έχουν πλέον σήμερα επαληθευτεί και επιστημονικά. Στο μεσαίωνα η αλόη βοηθούσε τους ναυτικούς επουλώνοντας τα εγκαύματα από τον ήλιο από τις άπειρες ώρες δουλειάς πάνω στο καράβι και χρησιμοποιούνταν σαν διατροφικό συμπλήρωμα για να μην πεθαίνουν από σκορβούτο. Ο Χριστόφορος Κολόμβος σε όλα τα ταξίδια του μετέφερε στα πλοία του γλάστρες αλόης την οποία ονόμασε "ο γιατρός στη γλάστρα".
Ιδιότητες
Η αλόη περιέχει 96% νερό και στο υπόλοιπο 4% βρίσκονται τα θαυματουργά συστατικά της. Όταν τα φύλλα της για κάποιο λόγο "τραυματιστούν", τα συστατικά της βοηθούν να θεραπευτεί άμεσα το τραυματισμένο μέρος. Τα ίδια συστατικά προστατεύουν το φυτό από βακτήρια και μύκητες. Τα φύλλα της αλόης περιέχουν ένα είδος gel το οποίο, αφού συλλεχθεί, περνά από τη διαδικασία της παστερίωσης και δίνει τον υγρό χυμό που μπορούμε να πιούμε ή να χρησιμοποιήσουμε σε κρέμες καιlotion. Η αγνή γέλη αλόης αποτελείται κυρίως από νερό και πολυσακχαρίτες (πηκτίνες, ημι-κυτταρίνες, γλυκομαννάνη, acemannan και παράγωγά μαννόζης). Επίσης περιέχει αμινοξέα, λιπίδια, στερόλες (Lupeol, καμπεστερόλη και β-σιτοστερόλη), ταννίνες και ένζυμα. Ο χυμός της, σε εσωτερική λήψη, θεραπεύει τα πεπτικά έλκη και βοηθά στη θεραπεία της νόσου του Crohn, χάρις στην επουλωτική της ικανότητα. Σε μικρές δόσεις είναι τονωτική για το στομάχι, ενώ σε μεγάλες δόσεις λειτουργεί ως καθαρτικό και έμμεσα ως εμμηναγωγό και ανθελμινθικό. Επιταχύνει το μεταβολισμό των κυττάρων και με αυτό τον τρόπο βοηθά στην αποτοξίνωση. Οι πολυσακχαρίτες που βρίσκονται στοgel της αλόης, ενεργοποιούν τα λεμφοκύτταρα με αποτέλεσμα την ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος.
Σε εξωτερική χρήση, το gel ή το λάδι της αλόης βοηθά το δέρμα, αυξάνοντας την παραγωγή του κολλαγόνου. Η φρέσκια γέλη της παραδοσιακά χρησιμοποιείται κατευθείαν πάνω σε πληγές και εγκαύματα και αυτό επειδή προωθεί την επούλωση, με την άμεση τόνωση της δραστηριότητας των ινοβλαστών. Η ενεργοποίηση των ινοβλαστών από τη γέλη, έχει αναφερθεί ότι αυξάνει τόσο το κολλαγόνο όσο και τη βιοσύνθεση πρωτεογλυκανών παροτρύνοντας κατ' αυτόν τον τρόπο την επιδιόρθωση των ιστών. Εν συντομία, επιταχύνει την επούλωση πληγών μέχρι και 5 φορές και απορροφάται 7 φορές πιό γρήγορα και βαθύτερα από ότι το νερό, διαπερνώντας όλες τις στοιβάδες του δέρματος. Μειώνει τις φλογώσεις και το κάψιμο που προέρχεται από την ηλιακή ακτινοβολία. Η υδατική της ικανότητα επουλώνει γρήγορα το κατεστραμμένο δέρμα ακριβώς όπως το φυτό δρα στα δικά του φύλλα. Επίσης είναι ιδανική για την περιποίηση και την πρόληψη δημιουργίας ουλών στην ακμή. Η αλόη σταματάει την ουλίτιδα μέσα σε 1 εβδομάδα, όταν χρησιμοποιείται σε οδοντόκρεμα, διορθώνει προβλήματα στα ούλα και προλαμβάνει της ασθένεια περιοδοντίτιδα, ειδικά με οδοντόκρεμα που εκτός από αλόη περιέχει και πρόπολη. Έχει αντισηπτική δράση σε μικρά κοψίματα και βοηθά στη γρήγορη επούλωση τους.
Πως χρησιμοποιούμε τη φρέσκια αλόη
Η διαδικασία βήμα-βήμα
1. Διαλέγουμε ένα μεγάλο και υγιές στην όψη φύλλο, όσο πιο κοντά στο έδαφος γίνεται. Αυτά τα φύλλα είναι τα πιο παλιά και έχουν περισσότερα ωφέλιμα συστατικά από τα νεότερα φύλλα, που είναι πιο ψηλά στο φυτό. Αν το φυτό σας δεν έχει τέτοια φύλλα ίσως δεν είναι ώριμο για να το κόψετε. Αυτά τα δεδομένα θα σας βοηθήσουν και στην επιλογή φυτού από τον έμπορο.
2. Φοράμε latex γάντια. Κόβουμε το φύλλο της αλόης από το μητρικό φυτό, όσο γίνεται πιο κοντά στο κορμό. Όσο μεγαλύτερο το φύλλο που επιλέξαμε, τόσο περισσότερο χυμό περιέχει. Μόλις κόψουμε το φύλλο θα διαρρεύσει ένα καφεκίτρινο ή πρασινοκίτρινο υγρό. Αποφύγετε να το αγγίξετε. Αφήστε το φύλλο όρθιο για λίγα λεπτά να φύγει όλο το υγρό.
Η αλόη όταν τεμαχιστεί εκκρίνει δύο υγρά τα οποία έχουν διαφορετικές επιδράσεις και ιδιότητες. Ο καφεκίτρινος χυμός που εκκρίνεται αμέσως μόλις κοπεί η πράσινη επιφάνεια του φύλλου περιέχει αλοΐνη. Η αλοΐνηείναι μια ουσία που βρίσκεται ακριβώς κάτω από το φλοιό και, πέρα από την πικρή της γεύση, έχει έντονη ερεθιστική και καθαρτική δράση. Σε μεγάλη ποσότητα και μακροχρόνια λήψη, γίνεται τοξική. Από την άλλητο διαυγές υγρό που εκκρίνεται από το εσωτερικό του φύλλου είναι καταπραϋντικό και βοηθά στην επούλωση τραυμάτων, ελκών και εγκαυμάτων.
Σημείωση: Θα πρέπει να κάνετε τη διαδικασία μέσα σε δύο ώρες το πολύ, από την ώρα που θα κόψετε το φύλλο από το φυτό ώστε να αποφύγετε την οξείδωση του, με κίνδυνο να χαθούν τα ευεργετικά συστατικά του.
3. Κόψτε τη μυτερή άκρη και απορρίψτε τη. Κόψτε τις κατά μήκος άκρες του φυτού, εκατέρωθεν με τα αγκάθια, και απορρίψτε τις και αυτές. Ξεπλύνετε το φύλλο με άφθονο νερό. Το φύλλο τώρα θα μοιάζει με ένα σάντουιτς από ζελέ. Το gel αλόης που θέλουμε είναι παγιδευμένο ανάμεσα στη χοντρή σάρκα του φυτού από την επάνω και κάτω μεριά.
4. Προσπαθήστε να αφαιρέσετε τη πράσινη σάρκα από τη επάνω μεριά, διατρέχοντας το μαχαίρι εσωτερικά κατά μήκος του φύλλου (όπως θα κάνατε και με το φιλέτο ενός ψαριού).
5. Έπειτα γυρίστε το φύλλο ανάποδα, ώστε να ακουμπάει το gel πάνω σε μια καθαρή επιφάνεια (πιάτο, επιφάνεια κοπής κτλ.) και αφαιρέστε και τη σάρκα από κάτω. Προσπαθήστε να μη χαραμίσετε πολύ gel με το κόψιμο.
6. Με ένα κουτάλι ξύστε απαλά όσο gel έμεινε πάνω στη σάρκα που αφαιρέσατε με το μαχαίρι. Προσέξτε να μη ξύσετε και τμήματα από το εσωτερικό φλοιό του φύλλου γιατί δε τα θέλουμε επειδή περιέχουν αλοΐνη.
7. Συγκεντρώστε το gel της αλόης σε ένα καθαρό (αποστειρωμένο κατά προτίμηση) δοχείο. Είναι έτοιμο για να το χρησιμοποιήσετε όπως επιθυμείτε.
Εσωτερική λήψη
Σε περίπτωση που θέλετε να βγάλετε το gel της αλόης για εσωτερική κατανάλωση, συμβουλευτείτε πρώτα κάποιον ειδικό, ιατρό ή θεραπευτή. Μόλις πάρετε το ΟΚ, κάντε τη παραπάνω διαδικασία προσεκτικά, ώστε να έχετε στα χέρια σας μόνο το καθαρό gel, και ξεπλύνετε το "φιλέτο" της αλόης μέ ξυδόνερο ώστε να αφαιρέσετε τα υπολείμματα του εσωτερικού φλοιού. Δείτε στη παρακάτω φωτογραφία ποιός είναι ο εσωτερικός φλοιός. Θέλουμε το gel και τη βλέννη, δε θέλουμε τον εσωτερικό και εξωτερικό φλοιό.
Σημειώσεις
Οι πληροφορίες είναι ενημερωτικού περιεχομένου και δεν υποκαθιστούν ιατρικές οδηγίες. Συμβουλευτείτε τον ιατρό σας πριν καταναλώσετε εσωτερικά οποιοδήποτε σκεύασμα αλόης.
Το "φιλετάρισμα" της αλόης για εσωτερική κατανάλωση γενικά δε προτείνεται σε αρχάριους στο χειρισμό της. Για εξωτερική χρήση δεν υπάρχει κάποιος κίνδυνος.
Αν κάνετε τη διαδικασία με σωστό και καθαρό τρόπο, το gel που θα βγάλετε μπορεί να διατηρηθεί στο ψυγείο μέχρι και για 6 μήνες.
Μια καλή ιδέα για να διατηρήσετε το gel αλόης είναι να βάλετε το χυμό μέσα σε παγοθήκες και να το καταψύξετε. Έτσι θα χρησιμοποιείτε κάθε φορά μόνο τη μικρή ποσότητα που χρειάζεστε και επιπλέον θα διατηρηθεί για περισσότερο καιρό, ίσως και παραπάνω από 1 χρόνο.
ΣΤΗΡΙΞΤΕ ΜΑΣ ΜΕ ΕΝΑ LIKE ΣΤΗΝ ΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ ΕΛΙΤ ΕΛΛΗΝΩΝ
