BLOGGERS HELP

O

21 Νοε 2019

ΚΩΝ/ΝΟΣ ΓΕΡΑΚΗ - Ο ΚΕΦΑΛΟΝΙΤΗΣ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΣ ΤΟΥ ΣΙΑΜ


Ο Κεφαλονίτης πρωθυπουργός του Σιάμ

Γκραβούρα του Κωνσταντίνου Γεράκη

Πρωταγωνιστικό ρόλο σε μια καμπή της ιστορίας της μακρινής Ταϊλάνδης, στο δεύτερο μισό του 17ου αιώνα, είχε ένας Κεφαλονίτης! 
Ο Κωνσταντίνος Γεράκης, πιο γνωστός ως Constance Phaulkon (γεράκι) έφτασε, με μετεωρική άνοδο, στα ανώτατα κυβερνητικά αξιώματα κερδίζοντας την εμπιστοσύνη του τελευταίου βασιλιά της δυναστείας Πρασάτ Θονγκ (Prasat Thong).
Η περιπετειώδης ζωή του αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για τη συγγραφή μυθιστορημάτων, ενώ τα τελευταία χρόνια η επίδρασή του στην ιστορική εξέλιξη του Σιάμ, όπως ονομαζόταν μέχρι το 1949 η Ταϊλάνδη, γίνεται αντικείμενο επιστημονικών μελετών.
Ομως στην Ελλάδα η συναρπαστική διαδρομή αυτού του νεότερου «Οδυσσέα» δεν είναι ευρέως γνωστή, παρότι από τις αρχές του 20ού αιώνα αθηναϊκές εφημερίδες είχαν γράψει για την ιστορία του Κεφαλονίτη πρωθυπουργού του Σιάμ, βασιζόμενες σε αόριστα δημοσιεύματα εφημερίδων του Λονδίνου.
Εκείνα τα χρόνια, καθώς ήταν δύσκολη αν όχι αδύνατη η πρόσβαση στα αναγκαία στοιχεία για μια αντικειμενική αξιολογική καταγραφή της δράσης του Γεράκη, κάποιοι κατέληγαν σε άστοχους ή και αφοριστικούς χαρακτηρισμούς γι’ αυτόν σε σχέση με την εκμετάλλευση μιας επίσημης θέσης.
Αλλωστε ακόμα και σήμερα η ιστορία του Σιάμ έχει πολλές αντιφατικές καταγραφές καθώς οι βασικές πηγές είναι ευρωπαϊκές, με σαφείς επιρροές από τον ανταγωνισμό που αναπτύχθηκε τον 17ο αιώνα στην περιοχή από τις ιμπεριαλιστικές ευρωπαϊκές δυνάμεις.


          Η κατοικία του Κωνσταντίνου Γεράκη στο Σιαμ

Κομβικό σημείο ήταν η ενθρόνιση στη διάρκεια του 1656 του βασιλιά Ναράι του Μεγάλου (Somdet Phra Narai Maharat), ο οποίος ακολούθησε μια μοναδική για τα δεδομένα της νοτιοανατολικής Ασίας εξωστρεφή πολιτική, ανεκτική στην εθνολογική ποικιλία και στη θρησκευτική διαφορετικότητα.
Αυτή η πολιτική ανακάτεψε την… τράπουλα. Και ενώ στο εμπόριο του Σιάμ δέσποζαν μέχρι τότε μουσουλμάνοι και Πορτογάλοι, άρχισαν να δραστηριοποιούνται Αγγλοι, Γάλλοι και Ολλανδοί και να διαγκωνίζονται για την προώθηση των δικών τους συμφερόντων μέσω εμπορικών πρακτόρων, ιεραπόστολων, κατασκόπων, διπλωματών και κάθε είδους τυχοδιωκτών.
Η πολιτική αυτή του τέταρτου και τελευταίου βασιλιά της δυναστείας των Πρασάτ Θονγκ προκάλεσε μεγάλες αντιδράσεις κυρίως από την άρχουσα τάξη του βασιλείου, που, θεωρώντας ότι κινδύνευε να χάσει τα κεκτημένα της, ενίσχυσε την πραγματοποίηση ενός στρατιωτικού πραξικοπήματος, με αποτέλεσμα την επιστροφή του Σιάμ σε έναν εθνικιστικό απομονωτισμό ο οποίος διήρκεσε περίπου 200 χρόνια.
Την ίδια περίοδο ένα πνεύμα πολιτιστικής, πνευματικής και τεχνολογικής επανάστασης αρχίζει να διαπερνά την Ευρώπη. Εμφανίζονται οι πρώτες τεχνολογικές αλλαγές, κερδίζουν έδαφος τα πολιτικά και οικονομικά συστήματα που ενισχύουν τα κράτη-έθνη (μερκαντιλισμός) και αυξάνεται ο ευρωπαϊκός επεκτατισμός σε άλλες ηπείρους.

Μετά την εκτέλεση του Γεράκη οι Σιαμαίοι επέστρεψαν στη λατρεία του Βούδα....

Διαβάστε όλο το άρθρο: http://www.mixanitouxronou.gr/konstantinos-gerakis-o-kefalonitis-pou-egine-prothipourgos-sto-siam-vasanisthike-ke-ektelestike-stin-platia-tis-bangkogk-apo-tous-stasiastes/


Μετά την εκτέλεση του Γεράκη οι Σιαμαίοι επέστρεψαν στη λατρεία του Βούδα.... 



Μετά την εκτέλεση του Γεράκη οι Σιαμαίοι επέστρεψαν στη λατρεία του Βούδα....

Διαβάστε όλο το άρθρο: http://www.mixanitouxronou.gr/konstantinos-gerakis-o-kefalonitis-pou-egine-prothipourgos-sto-siam-vasanisthike-ke-ektelestike-stin-platia-tis-bangkogk-apo-tous-stasiastes/


Το καθοριστικό μπάρκο
Σε αυτό τον περίπλοκο κόσμο γεννιέται το 1647, στο ενετικό κάστρο της Ασσου στη βόρεια Κεφαλονιά, ο Κωνσταντίνος Γεράκης. Είναι ο μεγαλύτερος από τους τέσσερις γιους που θα αποκτήσουν ο καθολικός ιερέας Δον Τζόρτζιο Γεράκης (κατά μια άλλη γενεαλογική προσέγγιση πατέρας του ήταν ο Τζουγάνης (Ιωάννης) Γεράκης{1}) και η Αννέτα ή Ζανέτα Φωκά- Σουπιάντο.
Η οικογένεια Γεράκη φαίνεται ότι είχε τις ρίζες της στα ελληνόφωνα χωριά της Σικελίας. Ηταν μια πριγκιπική οικογένεια που από τη Σικελία πήγε στην Κύπρο, όπου παρέμεινε μέχρι τα τέλη του 1570, οπότε η μεγαλόνησος καταλήφθηκε από τους Οθωμανούς.
Τότε η οικογένεια του παππού του Κωνσταντίνου έφυγε από τη Κύπρο για την Κεφαλονιά, η οποία ήταν ενετική κτήση.
Ο Δον Τζόρτζιο, μέλος της αριστοκρατίας του νησιού, γεννήθηκε το 1610 και παντρεύτηκε το 1645 την Αννέτα, κόρη επίσης αριστοκρατικής οικογένειας, από την οποία είχαν προέλθει δύο αυτοκράτορες του Βυζαντίου, ο Φωκάς Φλάβιος και ο Νικηφόρος ο ΙΙ, τον 6ο και τον 7ο αιώνα αντίστοιχα.
Η ιστορία του Κωνσταντίνου Γεράκη ξεκινάει ουσιαστικά στα 12 χρόνια του, όταν αποφασίζει να εγκαταλείψει την Κεφαλονιά μπαρκάροντας σε ένα βρετανικό πλοίο ως μούτσος.
Οι λόγοι που τον οδήγησαν σε αυτή την απόφαση δεν είναι ξεκάθαροι. Πέρα από κάποιες εμφανώς αβάσιμες εκδοχές, όπως ότι ήταν παραμελημένο παιδί, πράγμα αδύνατο για την αριστοκρατικής καταγωγής οικογένειά του, πιθανότερη φαντάζει αυτή του ιησουίτη πάστορα Μπεζέ που γνώρισε τον Γεράκη.
Σύμφωνα με αυτή, ο Κωνσταντίνος, εκ φύσεως ανήσυχο πνεύμα, αναζητούσε μια καλύτερη ζωή απ’ αυτή που μπορούσε να του προσφέρει η οικογένειά του στα στενά -γι’ αυτόν- όρια του νησιού.
Το πλοίο έκανε μερικά εμπορικά ταξίδια στη Μεσόγειο πριν φτάσει στο Λονδίνο, όπου «ξεμπάρκαρε» ο νεαρός.
Από την Αγγλία στην Ινδία
Για την εκεί παραμονή του δεν υπάρχουν πολλά στοιχεία, πέρα από το ότι άλλαξε το όνομά του από Γεράκης στο βρετανικό «Φάλκον» (αργότερα θα πάρει τη γαλλική προφορά) και ασπάστηκε το αγγλικανικό δόγμα, το οποίο θα εγκαταλείψει αργότερα για να επιστρέψει στον καθολικισμό.
Μετά από μερικά χρόνια διαμονής στην Αγγλία θα κάνει το πρώτο ταξίδι του για την Ινδία. Ενα δύσκολο και πολύμηνο ταξίδι καθώς τα πλοία περνούσαν από το ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας στη νότια Αφρική, για να πάνε στον Ινδικό ωκεανό.
Αυτό το ταξίδι αποδεικνύεται καθοριστικό. Κατά την επιστροφή του στο Λονδίνο έχει αποφασίσει ότι θέλει να κάνει εμπορικά ταξίδια στην Απω Ανατολή.
Συνολικά έκανε τρία ταξίδια. Με το τελευταίο πλοίο έφτασε στο Μπατάμ της Ινδονησίας, όπου γνωρίζεται με τον Ρίτσαρντ Μπάρναμπι, έναν από τους ανώτερους υπαλλήλους της Βρετανικής Εταιρείας Ανατολικών Ινδιών.
Ο Μπάρναμπι εκτίμησε την ευρυμάθεια του Γεράκη και τον προσέλαβε στην Εταιρεία, φροντίζοντας να τον έχει δίπλα του στην τότε πρωτεύουσα του Σιάμ, Αγιουντχάγια.
Πιθανολογείται ότι κατά τα πρώτα χρόνια της παραμονής του στην Αγιουντχάγια ο Γεράκης εργάστηκε για λογαριασμό ενός Βρετανού εμπόρου, του Τζορτζ Γουάιτ, και έκανε πολλά ταξίδια μεταξύ της ακτής Κορομαντέλ (Coromandel), ανατολικά των Ινδιών και του Περσικού κόλπου.
Για το πώς ο πανίσχυρος βασιλιάς Ναράι γνώρισε τον Γεράκη και αποφάσισε να τον αξιοποιήσει στην υπηρεσία του υπάρχουν πολλές εκδοχές.
Πιο ρεαλιστική φαίνεται και πάλι η εκδοχή του ιησουίτη Μπεζέ, σύμφωνα με την οποία ο υπουργός Εξωτερικών του Σιάμ εκτιμώντας τις ικανότητες και τις γνώσεις τού «Φαουλκόν» τον έστειλε σε εμπορική αποστολή στην Περσία.
Ο «Φαουλκόν» κατάφερε να διπλασιάσει τα κέρδη του Σιάμ για τα εξαγόμενα εμπορεύματά, που μέχρι τότε χειρίζονταν συνήθως οι «Moors» (έτσι αναφέρονταν τον Μεσαίωνα οι μουσουλμάνοι κάτοικοι της Ιβηρικής χερσονήσου, της Σικελίας, της βόρειας Αφρικής κ.ά).
Μετά την επιστροφή του έγινε (1680) υπεύθυνος εξωτερικού εμπορίου του Σιάμ και επίσημος διερμηνέας στη βασιλική αυλή, καθώς μιλούσε με ευχέρεια τέσσερις γλώσσες (γαλλικά, αγγλικά, πορτογαλικά και μαλαισιανά) και τρία χρόνια αργότερα (1683) διορίστηκε πρωθυπουργός.
Στο διάστημα μέχρι την άνοδό του στην πρωθυπουργία είχε ασπαστεί ξανά (1682) τον καθολικισμό.

ΧΑΡΤΗΣ ΤΟΥ ΣΙΑΜ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΤΑ'Υ'ΛΑΝΔΗ


Η νέα αλλαγή θρησκευτικού δόγματος φαίνεται να υπαγορεύτηκε από δύο λόγους: α) την πρόθεσή του να ενισχύσει τις σχέσεις του με τους Γάλλους και το Βατικανό και β) να παντρευτεί την καθολικού θρησκεύματος μιγάδα, ιαπωνικής και πορτογαλικής καταγωγής Μαρία Γκουιομάρ ντε Πίνα (Maria Guiomar de Pina), με την οποία απέκτησε δύο γιους, τον João (Γιάννη) και τον Jorge (Γιώργο) (σ.σ. κατά μια άλλη εκδοχή οι δύο γιοι τους είχαν τα ονόματα Γιώργος και Κωνσταντίνος)
Πρωθυπουργός και ισορροπίες
Η ανάληψη των πρωθυπουργικών καθηκόντων του γίνεται σε μια περίοδο που το Σιάμ έχει γίνει πλέον το επίκεντρο του ανταγωνισμού ευρωπαϊκών και ασιατικών δυνάμεων στη νοτιοανατολική Ασία.

Ολες οι ιμπεριαλιστικές δυνάμεις είχαν βάλει… πόδι στην περιοχή και κανείς δεν ήταν διατεθειμένος να εγκαταλείψει τα κεκτημένα του.
Οι Πορτογάλοι ήταν οι πρώτοι που είχαν συνάψει, από το 1516, εμπορικές σχέσεις με το Σιάμ και ακολούθησαν οι μουσουλμάνοι της Μεσογείου (Moors).
Οι Αγγλοι έφτασαν το 1616 για… προσωρινή εγκατάσταση, η οποία θα γίνει οριστική το 1661. Οι Ολλανδοί χρησιμοποιούσαν το Σιάμ ως ορμητήριο από το 1617, για να… πατήσουν στην κινεζική αγορά, την ίδια ώρα που στα πολιτικά, κοινωνικά, οικονομικά και θρησκευτικά δρώμενα του Σιάμ προσπαθούσαν να εδραιωθούν τόσο οι Ιάπωνες και οι Βιρμανοί όσο και οι μουσουλμάνοι Πέρσες, που προωθούσαν τον εξισλαμισμό του βασιλείου.
Αυτή την κατάσταση, με τις ιδιαιτέρως ευαίσθητες ισορροπίες, είχε να χειριστεί ο Γεράκης, ο οποίος κατακτούσε σταδιακά την απόλυτη εμπιστοσύνη του βασιλιά.
Η στρατηγική επιλογή
Το μεγάλο βήμα έγινε το 1684 όταν ξεκίνησαν συνομιλίες με τη Γαλλία για εμπορική συνεργασία.
Ο «Φαουλκόν» χειρίζεται αριστοτεχνικά τα παρασκήνια των Βερσαλιών και αποκτάει απευθείας πρόσβαση στον Λουδοβίκο 14ο με τις εξής κινήσεις:
Αρχικά απομόνωσε τους Γάλλους ιεραπόστολους, μέλη μιας νεοσύστατης οργάνωσης, της «Κοινωνίας των Ξένων Αποστολών του Παρισιού», και αναγνώρισε πρώτο ρόλο στους ιησουίτες πάστορες.
Αυτή ήταν στρατηγική επιλογή, διότι γνώριζε πως το Τάγμα των Ιησουιτών είχε άμεση πρόσβαση στις Βερσαλίες.
Ετσι, όταν επρόκειτο να ξεκινήσουν οι συζητήσεις για την εμπορική συμφωνία, περιθωριοποίησε τους ιεραπόστολους, αφήνοντάς τους να «διαπραγματεύονται» ήσσονος σημασίας θέματα, φροντίζοντας μυστικά να φύγει για τη Γαλλία ως πρέσβης ένας ιησουίτης πάστορας.
Πολύ σωστά ο Γεράκης είχε εκτιμήσει ότι ο πάστορας Ταχάρ (Tachard) θα μπορούσε, ως «σύντροφος» ιησουίτης, να μιλήσει θετικά στον εξομολογητή του βασιλιά Πιερ ντε λα Σεζ.
Το αποτέλεσμα εντυπωσίασε τον βασιλιά Ναράι. Ενας πραγματικά ισχυρός Ευρωπαίος βασιλιάς, ο Λουδοβίκος 14ος, απευθυνόταν προς αυτόν ως ίσος προς ίσον και όχι μόνο μέσω πρεσβευτών και κυβερνητικών αξιωματούχων.
Το 1685 η εμπορική συμφωνία μεταξύ της Γαλλίας και του Σιάμ είχε κλείσει. Αυτό οδήγησε σε σύντομο πόλεμο με τη Βρετανική Εταιρεία, ο οποίος έληξε με την αποβίβαση στο Σιάμ γαλλικής στρατιωτικής δύναμης.
Ο Λουδοβίκος 14ος, εκτιμώντας τις υπηρεσίες του Γεράκη που έφεραν τη Γαλλία σε πλεονεκτική θέση έναντι των ανταγωνιστών της, του απένειμε τον τίτλο του «Ιππότη του Τάγματος του Αγίου Μιχαήλ».
Σε αυτές τις συνθήκες οι ιστορικοί καταλήγουν ότι μεταξύ του Ναράι και του Κεφαλονίτηαναπτύχθηκε μια γερή σχέση εμπιστοσύνης, πατέρα με γιου, η οποία ισχυροποιήθηκε ακόμα περισσότερο καθώς αντελήφθησαν ότι η ύπαρξη του ενός εξαρτιόταν από τον άλλον.
Ο μεν βασιλιάς για να αναπτύξει τις σχέσεις του με τον δυτικό κόσμο και να διατηρεί την ισχύ του, ο δε Κωνσταντίνος για να απολαμβάνει την εξουσία του στο βασίλειο.
Φθόνος
Ομως αυτή η μετεωρική άνοδος του «Monsieur Constance» (κυρίου Κωνσταντίνου) άρχισε να προκαλεί τον φθόνο της γηγενούς άρχουσας τάξης του Σιάμ.
Ταυτόχρονα οι Γάλλοι, με την υπεροπτική, ρατσιστική συμπεριφορά τους, είχαν αρχίσει να γίνονται αντιδημοφιλείς.
Συγκεκριμένα η γαλλική αποστολή, δείχνοντας να μην κατανοεί την ατμόσφαιρα θρησκευτικής ανοχής που επικρατούσε στο Σιάμ και ήταν κάτι εντελώς άγνωστο για τη Γαλλία, θεώρησε ότι υπήρχε πρόσφορο έδαφος για προσηλυτισμό.
Παράλληλα, όχι μόνο δεν κατέβαλαν καμία προσπάθεια να κατανοήσουν τον βουδισμό, αλλά τον απέρριψαν ως ειδωλολατρία, φερόμενοι απαξιωτικά.
Αυτή ήταν ακόμα μια αιτία δημιουργίας μεγάλης αντιπαλότητας προς την πολιτική του παλατιού από την ισχυρή βουδιστική κοινότητα.
Οταν λοιπόν τον Μάιο του 1688 ο βασιλιάς Ναράι αρρώστησε βαριά, όσοι ήταν δυσαρεστημένοι από την πολιτική του ενίσχυσαν ένα στρατιωτικό πραξικόπημα από τον επικεφαλής του Σώματος των Ελεφάντων, στρατηγό Πχετράχα (Phetracha).
Μετά το πραξικόπημα ο Γεράκης δεν προσπάθησε να διαφύγει, αν και γνώριζε ότι αποτελούσε βασικό στόχο των πραξικοπηματιών. Ομως φαίνεται πως είχε αποδεχτεί ότι το τέλος του Ναράι ήταν και το τέλος της δικής του «Οδύσσειας».
Ετσι στις 18 Μαΐου, όταν κλήθηκε να πάει στο παλάτι, αποχαιρέτησε τη σύζυγό του και έφυγε από το σπίτι γνωρίζοντας πως δεν θα επιστρέψει ξανά.
Οι ελάχιστες σωζόμενες μαρτυρίες αναφέρουν ότι ο Γεράκης βασανίστηκε απάνθρωπα, με τους βασανιστές του να ζητάνε να τους πει πού έχει κρυμμένα τα περιουσιακά στοιχεία του, για να θανατωθεί τελικά στις 5 Ιουνίου 1688 σε ηλικία μόλις 41 ετών.
Ο βασιλιάς Ναράι έμαθε τα νέα περίλυπος και ανήμπορος να αντιδράσει, καθώς πέθανε λίγες μέρες αργότερα.
Ο Πχετράχα αυτοανακηρύχτηκε βασιλιάς και εγκαθίδρυσε ένα ξενοφοβικό καθεστώς, επαναφέροντας στο προσκήνιο Μαλαισιανούς, Ιάπωνες και Πορτογάλους μιγάδες.
Η σύζυγος του Γεράκη, που έμεινε γνωστή στην Ταϊλάνδη για τις μεγάλες δυνατότητές της στη μαγειρική, παρέμεινε κρατούμενη για 5 χρόνια και μετά τον θάνατο του Πχετράχα έγινε επικεφαλής του προσωπικού της βασιλικής κουζίνας.
Πηγές:
1) Walter J. Strach ΙΙΙ, «CONSTANTINE PHAULKON ΚΑΙ SOMDET PHRA NARAI: Δυναμική της πολιτικής του παλατιού του Σιάμ στον 17ο αιώνα», μεταπτυχιακή έρευνα του Τμήματος Ασιατικών Μελετών του Πανεπιστημίου της Χαβάης, Δεκέμβριος 2004.
2) Εφημερίδα «Αθήναι» φ. 17.6.1907
3) Εγκυκλοπαίδεια Britannica
4) Κλερ Κιφ-Φοξ, «Κωνσταντίνος Γεράκης. Ο υπουργός των μουσώνων», εκδόσεις Τροχαλία, 2001.
5) https://en.wikipedia.org
{1} Π. Δ. Καγκελάρη, «Κωσταντής Γεράκης (Constance Phaulkon) - Μια νέα γενεαλογική προσέγγιση», περιοδικό «Η Κεφαλλονίτικη Πρόοδος», τεύχος Ιούλιος-Σεπτέμβριος 2012






ΣΤΗΡΙΞΤΕ ΜΑΣ ΜΕ ΕΝΑ LIKE ΣΤΗΝ ΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ ΕΛΙΤ ΕΛΛΗΝΩΝ