ΕΚΔΟΧΕΣ

 

Έχει γραφεί σε εξιστορήσεις (εφημερίδων) ότι η μοιραία σύγκρουση στη χαράδρα ήταν τυχαία. Ότι δηλαδή κατά τύχη παρεμβλήθηκε μεταξύ της εμπροσθοφυλακής και του κυρίου σώματος των Αρειανών το στρατιωτικό τμήμα που χτύπησε τους αντάρτες.

Τα κεφάλια των Βελουχιώτη και Τζαβέλλα σε φανοστάτη των Τρικάλων

Εκείνοι όμως που εξιστόρησαν οι ίδιοι τις περιπέτειες τους και οι λεπτομέρειες της συγκρούσεως δεν έχουν καμία αμφιβολία πως έπεσαν σε στημένη ενέδρα. Η πεποίθηση των στηρίζεται στο σύνθημα των πυρών (το βέλασμα) και στις σίγουρες ψηλές θέσεις που κατείχαν οι ενεδρευτές.

Ίσως ο ισχυρισμός της τυχαίας συγκρούσεως να έγινε για να καλύψει την αρχική αποτυχία του τμήματος , ίσως για να χαθεί ο ντόρος της προδοσίας –δεύτερη πεποίθηση των υποστάντων την ενέδρα.

Αυτοί για κανένα λόγο δεν παραδέχονται πως εκείνος ο αχτιδικός που έπεισε τον Άρη να αλλάξει δρομολόγιο να ακολουθήσει εκείνο για το οποίο ο ίδιος έδινε την εγγύηση πως ήταν σίγουρο, απολύτως ασφαλές, για κανένα λόγο δεν παραδέχονται πως ήταν «καθαρός».

Η πεποίθηση τους εδραιώνεται και από το ότι εξαφανίστηκε, χάθηκε, εγκατέλειψε και το τμήμα της εμπροσθοφυλακής, που είχε προσπεράσει την ενέδρα, μόλις πέσανε οι πρώτες ριπές. Ενώ όπως είπαμε, η εμπροσθοφυλακή δεν είχε καμία απώλεια.

Άλλη μια αμφιβολία, που διατυπώθηκε στις μεταγενέστερες περιγραφές των τελευταίων στιγμών του αρχισυμμορίτη, είναι το αν είχε διαβάσει, είχε προλάβει να μάθει, την τελευταία αποκήρυξη του μαζί με το υβρεολόγιο του Ζαχαριάδη. Και σ’ αυτή την λεπτομέρεια όμως δεν πρέπει να υπάρξει αμφιβολία. Στις 12 Ιουνίου δημοσιεύτηκε η αποκήρυξη. Την ίδια ή την επόμενη μέρα έφθασαν οι ΕΑΜικές εφημερίδες στα Τρίκαλα

Ο έφεδρος του ΕΛΑΣ, που έφερε αυτή την απαίσια είδηση στον αρχηγό του, είχε όλο τον καιρό να φθάσει εκεί που τον βρήκε. Οι περιγραφές του Θάνου και των άλλων που βρέθηκαν κοντά του εκείνες τις ώρες βεβαιώνουν ότι κάτι διάβασε ελάχιστη ώρα πριν την αυτοκτονία του, ελεγχόμενες και χρονολογικά (άφιξη εφημερίδων στα Τρίκαλα) βγαίνουν σωστές.

 

Οι αντίθετες εκδοχές στηρίζονται μόνο στις αλληλοσυγκρουόμενες ειδήσεις των εφημερίδων που δημοσίευσαν την συνταρακτική είδηση για το θάνατο του Βελουχιώτη.

·           Συνταρακτική για τον ΕΑΜικό  κόσμο, που τη θεώρησε καταστροφή και κάτι σαν «Θεία Δίκη» κατά Ζαχαριάδη. Με την κομμουνιστική νοοτροπία τους, θεώρησαν φοβερό γεγονός το ότι οι κρατικές δυνάμεις είχαν εξοντώσει τον αρχισυμμορίτη, δύο μέρες μετά την αποκήρυξη του από τον αρχηγό του ΚΚΕ.

·           Συνταρακτική και για τον εθνικόφρονα κόσμο Ρούμελης, Θεσσαλίας, Ηπείρου που τόσα και τόσα είχαν υποστεί από τον θηριώδη καπετάνιο.

Την ίδια μέρα (Τρίτη 18 Ιουνίου) στην ίδια ΕΑΜική εφημερίδα «Ελεύθερη Ελλάδα» δημοσιεύονται δυο αλληλοσυγκρουόμενες ανταποκρίσεις για την εξόντωση του Βελουχιώτη και της συμμορίας του. Με έμφαση μάλιστα στη μια και για την συμμετοχή ισχυρών … Αγγλικών δυνάμεων, στη μεγάλη μάχη! Πιο αλληλοσυγκρουόμενες ειδήσεις δημοσιεύονται στις άλλες εφημερίδες, όπως κάθε μια δίνει μεγαλύτερη πίστη και  σημασία στον ανταποκριτή της Α ή Β πόλεως ή έχει ανταποκριτή μόνο στην Α και όχι στη Β πόλη.

Στην «Ελεύθερη Ελλάδα» που φέρεται σαν επίσημο όργανο του ΕΑΜ, δημοσιεύονται οι εκτενέστερες περιγραφές κατά την πρώτη ημέρα που έφθασε η πληροφορία στην πρωτεύουσα.

·           Σύμφωνα με επίσημες τηλεγραφικές πληροφορίες, που λήφθηκαν χτες το πρωί από τη διοικηση Εθνοφυλακής Μεσολογγίου, την Ανωτέρα Στρατιωτική Διοίκηση Θεσσαλίας και Δυτικής Μακεδονίας του Γενικού Διευθυντή ηπείρου και της Α.Δ. Χωροφυλακής Ιωαννίνων, εφονεύθη την Κυριακή (16 Ιουνίου) έπειτα από πολύωρη συμπλοκή με τα τάγματα 206 και 118 της Εθνοφυλακής βοηθούμενα από «ομάδες εξοπλισμένων πολιτών», ο Άρης Βελουχιώτης, πρώην καπετάνιος του γενικού Στρατηγείου του ΕΛΑΣ.

·           Ο Βελουχιώτης, όπως είναι γνωστό δεν είχε αναγνωρίσει τη συμφωνία της Βάρκιζας και εξακολουθούσε με μια ομάδα ανταρτών να περιφέρεται στην ορεινή περιοχή μεταξύ Θεσσαλίας και Ηπείρου. Για το λόγο αυτό προ ημερών τον είχε αποκηρύξει το κομμουνιστικό κόμμα στο οποίο ανήκε.

·           Στις 12 Ιουνίου ο Άρης Βελουχιώτης, μαζί με 88 άνδρες, βρισκόταν στο χωριό Λιάσκοβο. Αμέσως κινητοποιήθηκαν ορισμένες ομάδες της περιοχής. Την άλλη μέρα έφθασαν στο χωριό Λιάσκοβο και ήρθαν σε επαφή με την ομάδα του Βελουχιώτη. Έπειτα από μικρή συμπλοκή ο Βελουχιώτης αποχώρησε και πήγε στο χωριό Βουκοβίτσα.

·           Στο μεταξύ με τις ομάδες των εθνικιστικών τμημάτων ενώθηκαν και στρατιωτικά τμήματα. Πιεζόμενος ο Άρης στη Βουκοβίτσα, αναχώρησε στο χωριό Μυρόφυλλο και έπειτα από 24 ώρες, μη μπορώντας να σταθεί, τράβηξε με την ομάδα του στο κοντινό χωριό Μεσούντα, κοντά στην Άρτα, πάνω στη Δυτική όχθη του Αχελώου.

·           Στα γύρω του χωριού είχαν φτάσει τα τάγματα 206 και 118 της Εθνοφυλακής. Τα στρατιωτικά τμήματα περικύκλωσαν την ομάδα του Βελουχιώτη στη θέση Φάγγο έξω από το χωριό. Το Σάββατο το πρωί άρχισε σοβαρή πίεση απ’ όλες τις μεριές. Ο Βελουχιώτης με τους άντρες του πρόβαλαν σθεναρή αντίσταση. Η μάχη κράτησε όλη την ημέρα του Σαββάτου και όλη τη νύχτα. Την Κυριακή το μεσημέρι κάθε αντίσταση είχε πάψει από μέρους του Βελουχιώτη και όταν τα στρατιωτικά αποσπάσματα έφθασαν στις θέσεις τις οποίες κρατούσαν οι αντάρτες, απάνω σε ένα λόφο βρήκαν αρκετούς νεκρούς και μερικούς βαριά τραυματισμένους. Ανάμεσα στους νεκρούς αναγνώρισαν τον Άρη Βελουχιώτη και τον υπασπιστή του Τζαβέλλα».

·           Κατά τον εις Λάρισα ανταποκριτή του κεντρικού ΕΑΜικού οργάνου. Πληροφορίες από τα Τρίκαλα αναφέρουν ότι σκληρή μάχη συνήφθει ανάμεσα σε ισχυρές Ελληνικές και Αγγλικές δυνάμεις ενισχυμένες με μοναρχικές ληστοσυμμορίες και στο ολιγάριθμο τμήμα του Άρη.

·           Η μάχη ήταν άγρια και παρ’ όλη την φοβερή αριθμητική υπεροχή των Αγγλοαμερικανικών δυνάμεων και τον άριστο οπλισμό τους οι ολίγες ομάδες των ανταρτών κράτησαν τις αλλεπάλληλες επιθέσει τους. Μέσα στη θύελλα της μάχης, ο Άρης, που ακάλυπτος αμυνόταν, τραυματίστηκε.

·           Στο μεταξύ η υπεροπλία των αντιπάλων έκανε τη θέση του μικρού σώματος κρίσιμη. Ο Άρης κινδύνευε να συλληφθεί αιχμάλωτος. Τραυματισμένος καθώς ήταν, δεν μπορούσε να μετακινηθεί και αποφάσισε να αυτοκτονήσει. Ο υπασπιστής του Τζαβέλλας τον συνόδεψε στον θάνατο. Ενώ η μάχη μαινόταν, ο Άρης τράβηξε μια χειροβομβίδα και αυτοκτόνησε. Από τη χειροβομβίδα σκοτώθηκε κι ο Τζαβέλλας.

Τα κεφάλια του Βελουχιώτη και του Τζαβέλλα τα πήραν στα Τρίκαλα και τα κρέμασαν στους φανοστάτες.

 

Διαφορετικά η είδηση στο ίδιο φύλλο, σε άλλη σελίδα: