Πρώτη μου μέρα στο καινούργιο σου σχολείο. Προσέχεις αυτό το «μου», «πρώτη Μου»; Αστείο δεν ακούγεται στην αγωνία του επάνω; Είσαι 10 χρονών πια.
Αυτές τις αγωνίες θα έπρεπε να τις έχω ξεπεράσει. Αλλά φέτος είναι αλλιώς. Στην τάξη σου βρίσκομαι. Κάθομαι στο θρανίο που ίσως καθίσεις. Μέρα μόνο για γονείς. Δίπλα μου ένα ζευγάρι Κινέζων. Πίσω μου ένα ζευγάρι Μουσουλμάνων, αν κρίνω από τη μαντίλα της γυναίκας. Πιο πίσω μια Ιταλίδα. Και δυο Ινδοί. Είμαστε και τέσσερις έλληνες. Σήμερα αποχαιρετώ μαζί σου, το σύστημα της ελληνικής παιδείας. Και είναι το στομάχι μου κόμπος. Ενοχή. Αποχαιρετώ το ελληνικό σχολείο που τελείωσαν και τ' αδέλφια σου. Αποχαιρετώ έναν Έλληνα σπουδαίο εκπαιδευτικό , που δίνει τον δικό του αγώνα, να παραμένει φερέγγυος μέσα σε τόσες οικονομικές αντιξοότητες, να πληρώνει τις υποχρεώσεις του, κ.λπ. Μην το θεωρείς αυτονόητο στις μέρες μας. Και σ΄ αυτό έχω ενοχή, ότι τον αποχαιρετάμε.
Αυτές τις αγωνίες θα έπρεπε να τις έχω ξεπεράσει. Αλλά φέτος είναι αλλιώς. Στην τάξη σου βρίσκομαι. Κάθομαι στο θρανίο που ίσως καθίσεις. Μέρα μόνο για γονείς. Δίπλα μου ένα ζευγάρι Κινέζων. Πίσω μου ένα ζευγάρι Μουσουλμάνων, αν κρίνω από τη μαντίλα της γυναίκας. Πιο πίσω μια Ιταλίδα. Και δυο Ινδοί. Είμαστε και τέσσερις έλληνες. Σήμερα αποχαιρετώ μαζί σου, το σύστημα της ελληνικής παιδείας. Και είναι το στομάχι μου κόμπος. Ενοχή. Αποχαιρετώ το ελληνικό σχολείο που τελείωσαν και τ' αδέλφια σου. Αποχαιρετώ έναν Έλληνα σπουδαίο εκπαιδευτικό , που δίνει τον δικό του αγώνα, να παραμένει φερέγγυος μέσα σε τόσες οικονομικές αντιξοότητες, να πληρώνει τις υποχρεώσεις του, κ.λπ. Μην το θεωρείς αυτονόητο στις μέρες μας. Και σ΄ αυτό έχω ενοχή, ότι τον αποχαιρετάμε.
Την απόφαση την πήραμε με την μητέρα σου εκείνη τη μέρα. Την οριστική εννοώ. Ήμασταν σ΄ ένα τραπέζι με κρατικοδίαιτους που ασχολούνται με την Παιδεία. Κάποια στιγμή εμφανίστηκε και μια πολιτικός που είχε δώσει τη δική της μάχη για την Παιδεία. Να θυμάσαι, δύο γυναίκες έδωσαν λυσσαλέα μάχη για την Παιδεία στις μέρες μας. Και οι δύο κλωτσήθηκαν πρώτα-πρώτα από τα ίδια τους τα κόμματα. Σου έλεγα για εκείνο το τραπέζι. Η μητέρα σου σου μόλις είχε δει τη χώρα μας στην πλέον χαμηλή θέση μιας παγκόσμιας κατάταξης για την Παιδεία. Τους ρώτησε λοιπόν την άποψή τους. «Ξέρετε τα κριτήρια της λίστας αυτής κυρία;» του πέταξε με ειρωνεία ο κρατικοδίαιτος, σαν να είχε άσσο στο μανίκι της επόμενης κουβέντας του, και συνέχισε «Εμείς δεν αναγνωρίζουμε αυτά τα κριτήρια. Άρα δεν μας ενδιαφέρει η σειρά που πήρε η χώρα μας» και έτσι ξένοιασε. Αλέξανδρε να θυμάσαι... Στραβός είναι ο γιαλός, εμείς πάντα σωστά αρμενίζουμε. Κοιταχτήκαμε στα μάτια και αυτόματα συνεννοηθήκαμε. Κάπως έτσι ενεργούμε 33 χρόνια. Την επόμενη μέρα σε γράψαμε στο καινούργιο σου σχολείο. Ας συνέχιζαν το δικό «τους» σύστημα, εγκεκριμένο από τους εαυτούς τους. Χωρίς εσένα.
Τούτη η κρίση χτύπησε όλον τον κόσμο. Ψάξε την αρθρογραφία μου. Τσιγκουνεύτηκα πολλά αγανακτισμένα κείμενα καθώς κατ΄ επιλογήν η γραφή μου έχει πολλά αυτοβιογραφικά στοιχεία. Αφού όμως υπάρχουν άνθρωποι που αναζητούν τροφή στα σκουπίδια, αφού υπάρχουν άνεργοι χωρίς δυνατότητα σταδίων προσαρμογής, το βούλωνα. Συνειδησιακά. Δεν μου επιτρεπότανε να γράψω ως αγανακτισμένος. Στις μέρες μας, έχεις και να παλέψεις με αίσθημα ντροπής ότι είσαι καλύτερα από άλλους. Κι ας είναι εικονικό το καλύτερα ή και θέμα χρόνου.
Αλέξανδρέ μου, στα δικά μας μαθητικά χρόνια είχαμε να παλεύουμε με οξείες και περισπωμένες, με ψιλές και δασείες (ακόμα και τώρα μπορώ να σου πω τις λέξεις από Ε που παίρνουν δασεία). Όχι, δεν τα εκλαμβάναμε αυτά σαν πλούτο της ελληνικής γλώσσας, αλλά σαν μπελά. Μας εκπαίδευαν όμως σε δυσκολίες. Μας περπατούσαν σε γέφυρες. Είχαμε να παλεύουμε και με καθαρεύουσα. Αλλά εκείνη η καθαρεύουσα, μαζί με τη δημοτική, με αξίωσε να μπορώ να διαβάζω Παπαδιαμάντη. Μετά ήρθε μια δημοτική που αποψίλωσε το σύμπαν, παρέα με μια «δημοτική» για τα πάντα. Όλα εύπεπτα, όλα μασημένα μέχρι φτυμένα. Βγήκαμε παρέα ανορθόγραφοι. Και οι τότε ορθογράφοι και οι σύγχρονοι αμόρφωτοι. Πώς το κατάφεραν; Σκοτώσαμε με τόση λύσσα την Παιδεία λες και την εχθρευόμασταν! Στον πλούτο μας αφοδεύσαμε και μετά μαζέψαμε τα βρακιά μας ανακουφισμένοι. Δες τα βιβλία της γλώσσας… Ποια κείμενα επιλέγουν! Την εικονογράφηση. Δες πώς σας διδάσκουν θρησκευτικά, δες ιστορία, μαθηματικά. Παλαιολιθικές εποχές ζείτε. Τι απέραντη βαρεμάρα!
Οι πολιτικοί, με ένα γκεμπελικό σύστημα λοβοτομής, κατόρθωσαν το αδύνατο. Ένα σύστημα βολικό να δημιουργεί συνενόχους και να μετατοπίζει ευθύνες στο άπειρο. Αποξενωθήκαμε από την ίδια μας τη χώρα. Το ποίημα «Τι είναι η πατρίδα μας» έγινε «Ποια είναι η πατρίδα μας πια;». Όλοι κατά συρροή μετανάστες και συγχρόνως κάτοικοι πολυκατοικίας. Με θέα σε ακάλυπτο. Νομίζω ότι κάνω το σωστό, ότι σε σώζω. Μα αν είναι έτσι γιατί με πνίγει αυτό το αίσθημα ενοχής; Γιατί μου χαμογελάει ειρωνικά ο στίχος του ποιητή του Αλεξανδρινού, «Η Πόλις»; Κι αν όλοι; Είναι αυτό λύση; Αλέξανδρε, ευτυχώς για σένα δεν είναι τόσο περίπλοκα τα πράγματα. Έχεις πολύ «αύριο» μπροστά σου και λιγότερες αλυσίδες «χθες». Είσαι ελεύθερος να ξανοιχτείς σε έναν καινούργιο χάρτη. Ξέρεις και κάτι ακόμα; Δεν το ομολογούμε συχνά σε τούτη τη χώρα. Το φως ερχόταν απ΄ έξω πολλές φορές. Ακόμα και πολιτικοί που ερχότανε απ΄ έξω... Δες τον Καποδίστρια. Συγκλονιστική μορφή! Κι ας μην τον δοξάσαμε όσο έπρεπε. Τον δοξάζει η Ελβετία που του οφείλει το σύστημα της. Ό,τι σου λέω μπορεί να είναι και για να ημερώσω το πείραμα που κάνω. Πείραμα; Μα όλη η γονεϊκή σχέση δεν είναι ένα πείραμα;
Σου γράφω αυτό το γράμμα να το έχεις κάποτε. Από την πρώτη μέρα στο καινούργιο σου σχολείο. Που ο πίνακάς του γράφει «“Please” and “thank you” are still magic words». Από αύριο εσύ θα αγωνιστείς να εξοικειωθείς με το «ξένο» κι εγώ θα συνεχίζω να σε μυώ στη γλώσσα τη δική μας, στην ιστορία μας. Βάρος χοντρό. Ας πούμε θα προσπαθήσω και για σένα όπως με τ΄ αδέλφια σου. Αυτό δεν είναι μέσα στα καθήκοντα του γονιού, όταν μάλιστα τον πνίγει η μοναξιά ενός συστήματος που εξοντώνει με λύσσα κάθε ελπιδοφόρο, ένα σύστημα που δίνει ακόμα ευκαιρίες σε «αιώνιους φοιτητές», που δεν επιτρέπει στον Πρύτανη να μπει στο γραφείο του. Ένα σύστημα που ΟΜΟΦΩΝΑ (πρώτη φορά) ψήφισε το νομοσχέδιο Διαμαντοπούλου (και έσπασαν χέρια σε παλαμάκια) για να το καταργήσει αμέσως μετά; Αλήθεια τι έγινε εκείνο το πιλοτικό πρόγραμμα «Νέο σχολείο» για τα δημοτικά, που εφαρμόστηκε στο 30% των δημοτικών, με στόχο την πλήρη εφαρμογή του το 2014. Το ξεπετάξανε κι αυτό οι επόμενοι σαν να ήταν βάρος; Προσκολλημένοι σε σύστημα με αμόρφωτους δασκάλους πιο πολύ από μαθητές.
Αλέξανδρε σου γράφω αυτό το γράμμα. Θα μπορούσα να μην το δημοσιοποιήσω αφού αφορά εσένα και εμένα. Να μην το δημοσιοποιήσω από σεβασμό σε ένα σωρό γονείς που δίνουν τον δικό τους αγώνα και δεν έχουν τη δυνατότητα να προσφέρουν στο παιδί τους το καλύτερο που θα ήθελαν. Μακάρι να μην εκλάβουν το γράμμα ως αναιδή κομπασμό. Θα μπορούσα να τηρήσω την ομερτά πολιτικών και «γνωστών», που κόπτονται για δημόσια παιδεία ενώ το δικό τους παιδί πάει σε ιδιωτικό. Αν το δημοσιοποιώ είναι γιατί θέλω, κλείνοντας αυτό το γράμμα, να βγάλω μια κραυγή από μέσα μου. ΚΑΘΑΡΜΑΤΑ!
Με πόσα παιδιά ακόμα θα παίξετε; Ποιο πλεόνασμα λογαριάζουμε ως πλεόνασμα όταν η Παιδεία μας έχει αυτά τα χάλια; Αυτό το έλλειμμα δεν μπαλώνεται και θα μας κυνηγάει όλους! Θα στοιχειώσει όλο το μέλλον του μέλλοντός μας. Ο σώζων εαυτόν, δεν θα σώζει εαυτόν, ό,τι και να κάνει. Κι αυτό το ξέρω Αλέξανδρέ μου. Δυστυχώς το ξέρω. Καλή χρονιά στους γονείς. Τα παιδιά πάντα βρίσκουν την άκρη.
Με πόσα παιδιά ακόμα θα παίξετε; Ποιο πλεόνασμα λογαριάζουμε ως πλεόνασμα όταν η Παιδεία μας έχει αυτά τα χάλια; Αυτό το έλλειμμα δεν μπαλώνεται και θα μας κυνηγάει όλους! Θα στοιχειώσει όλο το μέλλον του μέλλοντός μας. Ο σώζων εαυτόν, δεν θα σώζει εαυτόν, ό,τι και να κάνει. Κι αυτό το ξέρω Αλέξανδρέ μου. Δυστυχώς το ξέρω. Καλή χρονιά στους γονείς. Τα παιδιά πάντα βρίσκουν την άκρη.
