ΟΙ ''ΜΑΓΕΜΕΝΕΣ'' ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ -LAS INCANDADAS

Οι "Μαγεμένες" αποκαλύπτονται!

 Της Στελίνας Μαργαριτίδου

Στις 23 Απριλίου του 1939, η 80χρονη τότε Ζεντίλ Κοέν διηγείται

 στο δημοσιογράφο της εφημερίδας

 "Μακεδονία" Ι. Ταχογιάννη την ιστορία των "Ινκαντάδος", 

όπως τις αποκαλεί. Πρόκειται για τα 

οκτώ αγάλματα που στόλιζαν μια διπλή στοά με κιονοστοιχία.

---

 Οι "Μαγεμένες", τα οκτώ αγάλματα της Μαινάδας, του 

Διονύσου, της Αριάδνης, της Λήδας, του 

Γανυμήδη, του Διόσκουρου, της Αύρας και της Νίκης 

κοσμούσαν το σπίτι ενός πλούσιου εβραίου 

υφασματέμποτου, του Λιάτσι Αρδίτη. "Εγώ άκουσα να λένε ότι

 υπήρχαν και άλλα μάρμαρα στο 

υπόγειο", αφηγείται η Κοέν και εξιστορεί πως ο πλούσιος 

υφασματέμπορος πούλησε τη βίλα με τις

 "Μαγεμένες" σε έναν άλλο υφασματέμπορο, τον Μωύς 

Μπενβενίστε...

 Οι "Μαγεμένες", ή τα Είδωλα, οι Καρυάτιδες της 

Θεσσαλονίκης όπως ονομάστηκαν, βρίσκονται με 

τους αριθμούς1391 -1401 στο Λούβρο. Δεν εκτίθενται όπως θα

 περίμενε κανείς, αλλά βρίσκονται 

αμπαλαρισμένες σε κάποιο από τα υπόγεια του μουσείου.

 Ποιες ήταν Οι "Μαγεμένες"
Παραπέμπουν στη λατρεία του Διονύσου και είχαν τοποθετηθεί

 περίπου το 2ο αιώνα στο ύψος της 

Αρχαίας Αγοράς στην Εγνατία, δίπλα από τα Λουτρά 

Παράδεισος. Τα είδωλα ή Incantadas, όπως 

ονομάζονταν στα σεφαραδίτικα, διάλεκτο των Ισπανοεβραίων

 της Θεσσαλονίκης, γοήτεψαν όλους του 

επισκέπτες της πόλης.

 Δημιουργήθηκαν προφανώς για να καλύψουν την είσοδο της 

Αγοράς από την Εγνατία. Η είσοδος 

αυτή αποτελούνταν από κιονοστοιχία με πεσσούς, οι οποίοι 

έφεραν στις δύο πλευρές της ανάγλυφες

παραστάσεις. Μια νεανική μορφή του Διονύσου, την Αριάδνη 

στεφανωμένη με φύλλα κληματαριάς,

 τη Λήδα σε σύμπλεγμα με τον κύκνο, τον Γανυμήδη σε 

σύμπλεγμα με τον αετό, την Αύρα με αέρινο 

χιτώνα, τη μορφή Διόσκουρου και Φρύνης...

 Μαρτυρία και μνήμες
 Οι πανέμορφοι κίονες-αγάλματα αφαιρέθηκαν και 

μεταφέρθηκαν στη Γαλλία το 1864, με την άδεια 

των οθωμανικών αρχών, από το γάλλο παλαιογράφο Εμανουέλ

 Μίλερ. Μέχρι και το 1917 στην περιοχή

 δίπλα από τα Λουτρά Παράδεισος στο ύψος της Εγνατίας τα 

κατάλοιπα αυτής της κιονοστοιχίας 

βρίσκονταν στην αυλή ενός σπιτιού...

 Όπως έλεγε η τελευταία αυτόπτης μάρτυρας των "Μαγεμένων"

 Ζεντίλ Κοέν, πριν από την πυρκαγιά 

του 1917 ένα μέρος από τα έργα τέχνης, που είχε στην κατοχή της

 η πλούσια οικογένεια του εβραίου 

υφασματέμπορα, πουλήθηκε σε Άγγλους. Το σπίτι του πλούσιου

 εμπόρου και οι τελευταίες μνήμες 

από τις "Μαγεμένες" σβήστηκαν στην πυρκαγιά του '17.

Ο χρόνος ωστόσο δεν έσβησε ολοσχερώς τη μνήμη. Κάποιοι 

αναζητούν ακόμη τα ίχνη χαμένης 

ομορφιάς σε αυτήν την πόλη...

 ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ "ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ"

Η ΑΚΡΙΒΗΣ ΘΕΣΗ ΤΩΝ "ΕΝΚΑΝΤΑΔΑΣ"-ΤΑΥΤΙΣΗ ΒΑΣΗ 

ΑΡΧΕΙΑΚΩΝ ΠΗΓΩΝ

Έλλη Γκαλά- Γεωργιλά & Ευάγγελος

 Χεκίμογλου

Οι Ενκαντάδας ήταν δίτονη κιονοστοιχία,η 

θέση της 

οποίας στο νότια τμήμα της Πλατείας 

Δικαστηρίων δεν

 είναι γνωστή με ακρίβεια.Ο τρόπος με τον 

οποίο τα

 αρχιτεκτονικά μέλη της κιονοστοιχίας 

αφαιρέθηκαν

 και το μνημείο αποξηλώθηκε το 1864 από 

τον 

απεσταλμένο του Ναπολέοντα Γ'

(τον Emmanuel Miller)

 ήταν τέτοιος ώστε δεν έμειναν ορατά ίχνη που να

 μαρτυρούν την θέση της.

Διαθέτουμε σχεδιαστικές αποτυπώσεις της κιονοστοιχίας

(18ος αιώνας),από τις οποίες αντιλαμβανόμαστε ότι ένα 

μέρος την εξείχε από το έδαφος και βρισκόταν μέσα στον

 περίβολο ενός σπιτιού,ενώ το κατώτερο τμήμα της ήταν θαμμένο.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΗΝ ΣΥΝΕΧΕΙΑ

Η ΑΚΡΙΒΗΣ ΘΕΣΗ ΤΩΝ "ΕΝΚΑΝΤΑΔΑΣ"-ΤΑΥΤΙΣΗ ΒΑΣΕΙ ΑΡΧΕΙΑΚΩΝ ΠΗΓΩΝ by Visaltis

ΟΙ ''ΜΑΓΕΜΕΝΕΣ'' ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ -LAS INCANDADAS -ΤΟ ΤΕΚΜΗΡΙΟΓΡΑΦΗΜΑ (HD)

Ταινία μικρού μήκους/τεκμηριογράφημα
Διάρκεια:15'

Oι "Μαγεμένες",κατα τον 17ο αιώνα, αποτελούσαν την εποχή 

εκείνη ένα από τα βασικά αξιοθέατα της Θεσσαλονίκης και 

δίκαια είχαν αποκτήσει τον τίτλο,"Καρυάτιδες της 

Θεσσαλονίκης" ... Ονομαζόταν τα "Είδωλα" από τους 

Χριστιανούς, για τους Σεφαραδίτες ήταν οι "Incantadas", 

οι Μαγεμένες, ενώ για τους Τούρκους,οι "φιγούρες των Αγγέλων".

Ένας θρύλος των βυζαντινών χρόνων,ήθελε τις "Μαγεμένες", να

 είναι η σύζυγος του Θράκα βασιλιά μαζί με την συνοδεία της, 

που έχουν "πετρώσει", χτυπημένες απο τα μάγια του συζύγου 

της,καθώς προσπαθούν να επισκεφθουν κρυφά το δωμάτιο του

 Αλέξανδρου.

Αν και πάνω από 100 χρόνια γινόταν προσπάθεια για την αρπαγή

 των αγαλμάτων από τους εκάστοτε πρόξενους,τελικά ο 

Emmanuel Miller το 1864 είναι αυτός που θα καταφέρει να τα 

αρπάξει και να γίνει ο Έλγιν της Θεσσαλονίκης.


Επρόκειτο για μια πραγματική λεηλασία,όμοια με αυτή του 

Παρθενώνα!

Η τελευταία μαρτυρία θέλει το σπίτι αυτό και ότι έχει απομείνει

 απο την "Στοά των Ειδώλων"να περνάει στην κατοχή ενός

 εβραίου που τελικά θα τα πουλήσει λίγο πριν το 1917 σε 

Άγγλους. Το σπίτι του πλούσιου εμπόρου και οι τελευταίες 

μνήμες από τις "Μαγεμένες" θα χαθούν....

Ό,τι και αν ,έχει απομείνει από αυτό,θα έρθει να καταστρέψει και

 να το διαγράψει από τον χώρο και την μνήμη της πόλης η 

μεγάλη πυρκαγιά του 1917.

Στην Θεσσαλονίκη θα παραμείνουν μόνο οι θρύλοι...

 Διάρκεια: 15'
Αφήγηση: Στέλλα Τίρτα 
Μουσική: Παντ.Παυλίδης 
Παραγωγή-Δημιουργία: ©ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟΝ/visaltis.net-2013

"Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου"

Aν θέλετε νά μαθαίνετε, καθημερινά περισσότερα ΝΕΑ, κάντε  στήν σελίδα τού

ΕΛΙΤ ΕΛΛΗΝΩΝ στό facebook. Διαδώστε το !!! - twitter.. ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ !!!

lasincantadas-documentary