Αναφερθήκαμε
στο φύλλο 50 της εφημερίδας μας στο γεγονός ότι οι διανοούμενοι της Οθωμανικής
αυτοκρατορίας ήταν διαφορετικής εθνοτικής καταγωγής από τους Τούρκους. Κάναμε
μάλιστα και μια σύντομη παρουσίαση των Πομάκων διανοούμενων Αχμέτ Τζεβδέτ Πασά
και Αχμέτ Βεφήκ Πασά.
O
Πομάκος Αχμέτ Τζεβδέτ Πασά από το Λόβετς της Βουλγαρίας, έκανε πρωτόγνωρα
πράγματα στον πνευματικό τομέα για την Οθωμανική αυτοκρατορία. Ανάλογα έπραξε
και η κόρη του, η Πομάκα Φατμά Αλιγιέ Τοπούζ. Ο Αχμέτ Τζεβδέτ Πασά φρόντισε
ώστε η κόρη του να έχει πολύ καλή μόρφωση. Οι δάσκαλοί της της δίδαξαν αραβικά
και γαλλικά. Αργότερα, η Φατμά παντρεύτηκε τον αγράμματο και αμόρφωτο Μεχμέτ
Φαϊκ Μπέη που την απαγόρεψε, σύμφωνα με τις Οθωμανικές αντιλήψεις, για πολλά
χρόνια να διαβάζει βιβλία γραμμένα σε … ξένες γλώσσες!
Αφού
ξεπέρασε τις απαγορέψεις του συζύγου της, η Φατμά έμεινε στην Οθωμανική ιστορία
ως η πρώτη γυναίκα που έγραψε μυθιστόρημα! Αυτό εκδόθηκε το 1892. Έπρεπε η
Οθωμανική αυτοκρατορία να φτάσει στο τέλος της για να αποκτήσει γυναίκα
συγγραφέα και αυτή ήταν Πομάκα. Η Φατμά
στα βιβλία της επηρεασμένη από το Γαλλικό πνεύμα, γράφει για τα δικαιώματα των
γυναικών, υποστηρίζοντας, μεταξύ άλλων, ότι οι γυναίκες μπορούν να είναι ανεξάρτητες
από τους άντρες έχοντας δική τους εργασία. Παρόμοιες αντιλήψεις είχε η αδερφή
της Φατμά, η Εμινέ Σεμιγιέ, που θεωρείται μία από τις πρώτες φεμινίστριες της
Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Και οι δύο αρθρογραφούσαν σε περιοδικό που
απευθυνόταν για τις γυναίκες και τα δικαιώματά τους.
Η
μορφή της Φατμά απεικονίστηκε πρόσφατα στο χαρτονόμισμα των 50 τουρκικών λιρών, αλλά πολλοί Τούρκοι
διαμαρτυρήθηκαν. Δεν μπορούν να δεχθούν ότι απεικονίζεται σε χαρτονόμισμα που
φέρει και την μορφή του Μουσταφά Κεμάλ, μια γυναίκα που ήταν αντίθετη στις
κεμαλικές μεταρρυθμίσεις.
