ΚΑΡΑΘΕΟΔΩΡΗΣ - H ΣΧΕΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΟΙ ΑΣΧΕΤΟΙ ΜΕΡΟΣ 4ον

ΓΕΡΜΑΝΙΑ (1900)

Όπως αναφέρει στα γραπτά του ο ίδιος ο Κωνσταντίνος Καραθεοδωρή:

"Η οικογένειά μου και οι παλαιοί Έλληνες φίλοι μου, ο Δημήτριος Βικέλας και ο Μάρκος Δραγούμης εύρον τό σχέδιόν μου να εγκαταλείψω μίαν εξασφαλισμένην θέσιν με πολλάς προοπτικάς

διά το μέλλον, ίνα ικανοποιήσω μίαν ρομαντικήν μου τάσιν, κάτι περισσότερον από κωμικόν. Εγώ ο ίδιος ήμην εξ ολοκλήρου πεπεισμένος ότι το σχέδιον τούτο θα επετύγχανε και θα έφερε καρπούς. Δέν ηδυνήθην να αντισταθώ εις την σκέψην ότι μόνον μία ανεπιφύλακτος απασχόλησις μετά μαθηματικά θα έδιδεν εις την ζωήν μου το περιεχόμενόν της.

Έτσι βρέθηκε στο Βερολίνο, στην γενέτειρα πόλη, όπου το 1873 ο πατέρας του Στέφανος εκπροσωπούσε διπλωματικά την Οθωμανική Αυτοκρατορία.

Εκεί στο πανεπιστήμιο του Βερολίνου, στον κλάδο των μαθηματικών, είχε δασκάλους του τον Χέρμαν Σβαρτς, τον Λάζαρο Φουκς, τον Φέρτιναντ Φρομπένιους και άλλους μαθηματικούς πολύ προχωρημένους στον κόσμο των μαθηματικών, πνεύματα κατάλληλα να οδηγήσουν και να συνοδοιπορήσουν με το πνεύμα του Καραθεοδωρή.

Στα 27 του χρόνια άρχισε την πραγματική του διείσδυση σ' αυτό που από πάντα του ταίριαζε.

Στο πανεπιστήμιο του Βερολίνου έμεινε για 2 χρόνια οργώνοντας κυριολεκτικά την επιστήμη του.

Το 1902 ζήτησε να τον δεχτούν στο πανεπιστήμιο του Γκέτιγκεν και έκανε την εγγραφή του. Νέες γνωριμίες με μεγαλύτερες δυνατότητες προστέθηκαν στη ζωή του. Εκεί βρήκε τον Χέρμαν Μινκόφσκι , τον Ντέιβιντ Χίλμπερτ, του Φέλιξ Κλάιν και τέθηκαν ακόμη ισχυρότερες βάσεις στις μαθηματικές του αναζητήσεις.

Είχε την τύχη εκείνη που χρειάζεται ένας άνθρωπος να συναντήσει την κατάλληλη στιγμή τους πλέον κατάλληλους ανθρώπους.

Το 1903 είχε έρθει η ώρα της διατριβής του με θέμα "Περί των ασυνεχών λύσεων στο λογισμό των μεταβολών” ένα θέμα που το 99,999% των ανθρώπων του πλανήτη, εκτός από τους μαθηματικούς, ακόμη δεν μπορεί, όχι να κατανοήσει, αλλά ούτε να μεταφράσει. Δεν πρόλαβε καν να ολοκληρώσει τη μελέτη του, όταν του προτάθηκε μια ειδική εργασία που θα τον έφερνε στο επίπεδο του υφηγητή, μια πρόταση αυτών των ίδιων των καθηγητών του, που στο πρόσωπό του έβλεπαν έναν λαμπρό μαθηματικό με μια λαμπρή καριέρα στις έδρες καθηγητών του πανεπιστημίου του Γκέτιγκεν.

Ο Κωνσταντίνος Καραθεοδωρή δεν μπορούσε να αποτύχει. Το 1905 αναγορεύτηκε υφηγητής του πανεπιστημίου του Γκέτιγκεν, ενώ παράλληλα ήταν και σπουδαστής.

Γεγονός μοναδικό στα χρονικά του Πανεπιστημίου. Ο Κωνσταντίνος Καραθεοδωρή ήταν το καμάρι του πανεπιστημίου του Γκέτιγκεν. Το 1905 άρχισε η καριέρα του στα Μαθηματικά με τους καλύτερους οιωνούς.

Ομως το καμάρι της Ελλάδος ήταν ακόμη άγνωστο στην πατρίδα του.

Την ίδια χρονιά που ήρθε η αναγνώρισή του στο Γκέτιγκεν, κατατάχτηκε μεταξύ των κολοσσών του μαθηματικού κλάδου και στο Παρίσι όπου διάνοιες σαν του Πωλ Μοντέλ και του Ανρί Πουανκαρέ υποκλίθηκαν σεμνά μπροστά στο επιστημονικό του μέγεθος και το μεγάλο ύψος του πνεύματος του Καραθεοδωρή.

Ήταν τότε που το όνομά του έγινε γνωστό στον Αϊνστάιν ο οποίος άρχισε να παρακολουθεί από κοντά όλα όσα γίνονταν γύρω από τον Καραθεοδωρή και τα μαθηματικά, όχι αυτά που γνώριζε ο μέσος άνθρωπος αλλά αυτά που γνωρίζει ο Άνθρωπος, το ανώτερο αυτό ον, που υπάρχει μεν στη Γη, αλλά μόνον λίγοι αντιπρόσωποι του ξέφυγαν από την μετριότητα.

Μέχρι το 1908 ο Κωνσταντίνος Καραθεοδωρή δίδαξε στο πανεπιστήμιο του Γκέτιγκεν της Γερμανίας συνδιαλεγόμενος ακατάπαυστα με τα μεγαλύτερα μυαλά στο χώρο των μαθηματικών και τότε, την στιγμή που όλα πήγαιναν καλά, ο Κωνσταντίνος Καραθεοδωρή σκέφτηκε την Ελλάδα.

Σκέφτηκε την πατρίδα του, τα Ελληνόπουλα που χρειάζονται γνώση, ανάπτυξη, πρόοδο, εξέλιξη. Σκέφτηκε πόση βοήθεια θα μπορούσε να προσφέρει στην πατρίδα του. Και τότε, την στιγμή που εκείνος έφερνε το φως, η πατρίδα του το έσβησε. Αιτήθηκε για θέση καθηγητού στο Πανεπιστήμιο ή σε κάποια σχολή όπως η Στρατιωτική και εισέπραξε άρνηση. Δεν ήταν κατάλληλος (?) να διδάξει σε Ελληνικό Πανεπιστήμιο. Σε λύκειο; ούτε σε Λύκειο, του είπαν! Σε Γυμνάσιο; ούτε εκεί του απάντησαν. Ύπάρχει θέση ως διδάσκαλος στην επαρχία' του είπαν.

Λίγους μήνες αργότερα, μετά τις γελοιότητες που αντιμετώπισε από τους Έλληνες, δήθεν εγκέφαλους της εποχής εκείνης, επέστρεψε στο Ανόβερο και πήρε θέση καθηγητού στο Πολυτεχνείο, θέση που ποτέ κανένας καθηγητής της Ελλάδας δεν είχε πάρει μέχρι τότε. Οι Γερμανοί για άλλη μια φορά του έβγαζαν το καπέλο.

Η καριέρα του συνεχίζονταν στην Γερμανία ακάθεκτη. Μόνον ο Θεός μπορούσε να τον σταματήσει. Εκατοντάδες μαθητές τον περικύκλωναν καθημερινά απορροφώντας ενέργεια, πνεύμα και γνώση. κι' εκείνος έδινε, έδινε ασταμάτητα και ακούραστα σε κάθε νέο, αλλά και σε κάθε άλλον που ζητούσε την γνώμη του, τη γνώση του, τη βοήθειά του.

Έτσι, έφτασε λίγα χρόνια αργότερα να επικοινωνεί ο ίδιος ο Αϊνστάιν, να ανταλλάσσει πληροφορίες, μαθηματικές Ιδέες, να εμβαθύνει στους νόμους της φυσικής και του σύμπαντος, σε θέματα ύλης και αντί-ύλης και όχι μόνον. Με ποιόν;

Μ' αυτόν που το Ελληνικό κράτος, τον απέρριψε από καθηγητή Πανεπιστημίου, από καθηγητή Στρατιωτικής Σχολής, τον απέρριψε από καθηγητή Λυκείου και Γυμνασίου. Αυτό το Ελληνικό κράτος που τόσες φορές, δυστυχώς, ντρόπιασε τους Έλληνες με το φτωχό του πνεύμα.

Αλίμονο, μιλάμε για ένα κράτος που δεν δύναται να ξεχωρίσει τον άξιο από τον ανάξιο. Ένα κράτος που ακόμη και σήμερα δεν μπορεί να ξεχωρίσει τους σημερινούς Καραθεοδωρήδες, από τα σπανάκια και τα μαρούλια. Έτσι και τότε. Η Ελλάδα τον έδιωξε, οι Γερμανοί τον ξαναδέχτηκαν με ανοιχτές τις αγκάλες. Τον δέχτηκαν, διότι ήξεραν κάτι που το Ελληνικό κράτος και αυτοί που παίρνουν τις αποφάσεις δεν αποδέχτηκαν ποτέ, ότι μόνον με τα φωτεινά μυαλά μπορεί να πάει μια χώρα μπροστά.

Κάτι που το κατάλαβαν εδώ και 400 χρόνια οι Άγγλοι, οι Γάλλοι και οι Γερμανοί, εδώ και 200 χρόνια οι Ηνωμένες Πολιτείες, ο Καναδάς, η Αυστραλία.

Εμείς ακόμη δεν το έχουμε καταλάβει. Πώς να το καταλάβουν στα 1908; Που να βρουν το πνεύμα να το καταλάβουν;

Ευτυχώς η τύφλα μας δεν κράτησε πολύ. Δυο τρία χρόνια αργότερα ο Κωνσταντίνος Καραθεοδωρή λαμβάνει πρόσκληση Ελληνικού Πανεπιστημίου να συμμετάσχει στην ομάδα των καθηγητών του. Εκείνος, ευγενής στην όψη, στο πνεύμα και στην ψυχή, ξεχνά αυτομάτως το αίσθημα της ξεφτίλας που αισθάνθηκε λίγα χρόνια πριν και δέχεται.

Δέχεται να ασχοληθεί με την εκπαίδευση των Ελλήνων φοιτητών στην Φυσικομαθηματική σχολή του πανεπιστημίου Αθηνών, διατηρώντας συνεχώς την επαφή του με την Γερμανία και τους συναδέρφους του, εξακολουθώντας να ασχολείται με εργασίες που είχε αναλάβει.

Πιστεύω ότι και να προσπαθούσε να αποκοπεί από την Γερμανία, οι Γερμανοί δεν θα τον άφηναν. Ο Κωνσταντίνος Καραθεοδωρής ήταν πια για πάντα δεμένος με την Γερμανία. Εκεί γεννήθηκε, εκεί σπούδασε μαθηματικά (στο πανεπιστήμιο του Βερολίνου και του Γκέτιγκεν) εκεί δίδαξε και εκεί έλαμπε. κι' όσο αυτός έλαμπε, τόσο οι Γερμανοί φωτίζονταν, τόσο αναπτύσσονταν, τόσο περισσότερο άκμαζε η κοινωνία τους, μόνον που κατά την άποψή μου οι Γερμανοί τον πρόδωσαν. Πιστεύω ότι οι Γερμανοί έκαναν κακή χρήση των γνώσεων που τους έδωσε. Μόλις το 1914 ξέσπασε ο Α Παγκόσμιος Πόλεμος, ένας πόλεμος που τον ξεκίνησαν οι Γερμανοί μέσα σ' ένα κύμα ενθουσιασμού. οι γνώσεις του Καραθεοδωρή, χρησιμοποιήθηκαν για υπολογισμούς σφαιρών, κανονιών, μυδραλίων, βελινεκών, αζιμούθιου, αποστάσεων, απολογισμών νεκρών, τραυματιών, υλικών πολέμου, μπαρούτης, αλόγων και χιλίων δυο άλλων "πολεμικών λεπτομερειών και λογισμικού".

Δυστυχώς τα μαθηματικά της Δημιουργίας των Συμπάντων του Καραθεοδωρή, μετατράπηκαν στα χέρια των Γερμανών σε Μαθηματικά του ολέθρου. Οι Γερμανοί έχασαν τελικά τον πόλεμο. οι Γερμανοί έχασαν περισσότερα απ' ότι νόμιζαν, πιο πολλά από αυτά που καταμετρήθηκαν.

Το κυριότερο ήταν ότι χάνοντας τα μαθηματικά του Κωνσταντίνου Καραθεοδωρή, έχασαν ταυτόχρονα και το ανθρώπινο μέτρο.

Παρ' όλη την ευγένεια του Διδάσκαλου, οι μαθητές ήταν αγενείς και το πλήρωσαν. Μαζί τους πλήρωσαν και άλλοι λαοί που δεν έφταιγαν.

Λαοί που αν και δεν γνώριζαν τα μαθηματικά του Καραθεοδωρή, γνώριζαν ότι χρειάζεται η απλή αριθμητική για να μετρήσει κανείς τα εκατομμύρια των μικρών παιδιών που έχασαν τους γονείς τους σ' έναν άχρηστο πόλεμο.

 Πώς να αισθάνθηκε ο ίδιος ο Κωνσταντίνος κοιτάζοντας πόσα αίσχη και πόσοι θάνατοι έγιναν στο βωμό της γνώσης των ανώτερων μαθηματικών που εκείνος πρέσβευε; Που για άλλον σκοπό τα δίδασκε και για άλλους σκοπούς χρησιμοποιήθηκαν; Πως αντίκρισε και με ποια συναισθήματα το Γερμανικό Μανιφέστο των 92 Γερμανών διανοουμένων του 1915, όπου δηλώνονταν ξεκάθαρα ότι ο "Γερμανικός πολιτισμός είναι ταυτόσημος του Γερμανικού Μιλιταρισμού; Απλούστατα, του ζητήθηκε να το υπογράψει και ο ίδιος αλλά αυτός αρνήθηκε. Για τον Καραθεοδωρή, ο μιλιταρισμός δεν είναι σε καμιά περίπτωση ταυτόσημος με τον πολιτισμό.

Οι Γερμανοί ούτε που το κατάλαβαν αυτό. Αυθεντίες των μαθηματικών στη Μέκκα αυτής της επιστήμης, το πανεπιστήμιο του Γκέτιγκεν και του Βερολίνου, δεν είχαν καταλάβει ότι τα Μαθηματικά, δεν είναι μια τέχνη δημιουργίας Μιλιταρισμού και πολεμικών όπλων, αλλά η βάση των Νόμων του Σύμπαντος για την δημιουργία της Ζωής.

Ο Καραθεοδωρής, συνέχισε να παραμένει μαζί τους κάτω από την ίδια επιστημονική στέγη, χωρίς όμως εκείνη την παλιά δίψα να βρεθεί κοντά στους συναδέρφους του καθηγητές. Είχε κρυώσει κοντά τους, δεν έβρισκε πλέον τον πολιτισμό, αλλά τον μιλιταρισμό. Το έβλεπε συνέχεια, ασταμάτητα, και μέχρι το 1918 που δίδασκε στο Γκέτιγκεν, και μετά που μεταφέρθηκε στο Βερολίνο, το τότε προπύργιο του μιλιταρισμού που έψαχνε να βρει έναν εθνικό ήρωα, που αργότερα βρήκε τον Χίτλερ.

Η ζωή του στη Γερμανία συνεχίζεται, κατέχοντας από το 1919 την θέση του καθηγητή Φρομπένιους, χρονιά κατά την οποία ανακηρύσσεται μέλος της Πρω-

σικής Ακαδημίας Επιστημών, ημέρα κατά την οποία ο Μαξ Πλάνκ, ο μεγαλύτερος Γερμανός θεωρητικός της Κβαντικής Φυσικής, τον υποδέχεται με έναν λόγο τέτοιου μεγάλου κύρους, που ακόμη και σήμερα αποτελεί τεκμήριο στην συλλογή "Λόγοι προσωπικοτήτων της Πρωσικής Ακαδημίας Επιστημών", που αν και σήμερα δεν υπάρχει με τον ίδιο τίτλο, συνεχίζει ως Γερμανική Ακαδημία Επιστημών να διατηρεί τόσο τον λόγο του Μαξ Πλάνκ, όσο και τον λόγο του Καραθεοδωρή, της ίδιας ημέρας, 3 ^ης Ιουλίου 1919.

Εκείνη την χρονιά ο  Ελευθέριος Βενιζέλος τον καλεί για συνάντηση στο Παρίσι, όπου επρόκειτο να μεταβεί για να λάβει μέρος στην 'Διάσκεψη της Ειρήνης'. Εκεί γίνεται μια συζήτηση ουσίας σχετικά με θέματα παιδείας στην Ελλάδα. Ο Κωνσταντίνος Καραθεοδωρή απέτυχε στην πρώτη του απόπειρα σύνδεσής του με την Ελλάδα το 1908. Μετά απέτυχε ή τουλάχιστον δεν υλοποιήθηκε η πρόσκληση του 1911. Τώρα ο Ελευθέριος Βενιζέλος του μιλούσε ζεστά για ένα σοβαρό του σχέδιο: την δημιουργία του Πανεπιστημίου Σμύρνης.

Ο αείμνηστος καθηγητής Νείλος Σακελαρίου γράφει για τον άνθρωπο Καραθεοδωρή:

Ή ανατροφή και η οικογενειακή μόρφωσις του Καραθεοδωρή ήσαν Ελληνοπρεπείς. Καίτοι έζη εν Γερμανία όπου και έλαβε και διετήρησε το αξίωμα τακτικού Καθηγητού του Πανεπιστημίου και του Ακαδημαϊκού και του Geheimrat (Μυστικοσυμβούλου) διετήρησεν ακμαίον και αμάραντον τον θαυμασμόν του και την αγάπην του προς την Αθάνατον Ελλάδα, την οποία και ετίμα εξαιρετικώς δια της προσωπικής του αξίας και ικανότητος. Ταύτα διαπιστούμεν εξ ιδίας και αυτοπροσώπου αντιλήψεως.

Οσάκις εμάνθανεν εις το Gollingen ότι υπήρχεν εκεί Έλλην σπουδαστής, τον εκάλει εις την οικίαν του, επληροφορείτο με ενδιαφέρον πατριωτικόν, πατρικόν τα της ζωής του, κατέβαλλε δε πάσαν προσπάθειαν να τονώση τον ζήλον του και να τω παράσχη πάσαν δυνατήν διευκόλυνσιν.

Κατά τας συνομιλίας του με Έλληνας και ιδία επιστήμονας εν Γερμανία εξεφράζετο με θαυμασμόν δια την Αιωνίαν Ελλάδα, δια τας προόδους της και τας επιτυχίας της εν γένει κατά τους διαφόρους πολέμους, λαμβάνων υπ' όψιν τον βραχύν την εν γένει πρόοδον της Ελλάδος προς την αξίαν των Βαλκανικών χωρών Εν τμήμα της μεγάλης και ευρείας Βιβλιοθήκης του Καραθεοδωρή εν Gollingen, στολισμένης γύρω με εικόνας τέχνης, απετέλει την ελληνικήν βιβλιοθήκη του, πλουσίαν εις βιβλία ιστορικά, λογοτεχνικά, αρχαιολογικά κλπ. Εκ των συζητήσεων τας οποίας διεξήγε περί Ελλάδος, και κατά τας οποίας διεκρίναμεν τον πόνον του, την αγάπην του, την λατρείαν του και την απέραντον αφοσίωσίν του προς την Μητέρα Ελλάδα, συχνά παρουσίαζε και σχετικά βιβλία Ελληνικά, ή και Λατινικά, υπεδείκνυε δε διαφόρους παραπομπάς προς ενίσχυσιν των ισχυρισμών του,

 ΜΠΡΑΣΛΑΟΥ (1910) ΜΕΡΟΣ 5ον

 ΚΑΡΑΘΕΟΔΩΡΗΣ - H ΣΧΕΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΟΙ ΑΣΧΕΤΟΙ