ΠΕΡΙ ΑΦΡΟΚΕΝΤΡΙΣΜΟΥ
Ύστερα από πρόσκληση να
σχολιαστεί το άρθρο «Οι αφροκεντριστές ξανακτυπούν» του κυριακάτικου «Βήματος»,
30 Μαΐου 1999, δημοσιεύθηκαν στο «Δαυλό» - Ιουλ. 1999, εκ μέρους του Προέδρου
της Ανθρωπολογικής Εταιρείας Ελλάδος, τα εξής σχόλια:
«Από τις αρχές του 20ου
αιώνα έχει αναπτυχθεί μία φιλολογία που υποστηρίζει ότι ο αρχαίος ελληνικός
πολιτισμός δεν είναι αυτοδημιούργητος, αλλά μία απλή αντιγραφή των σκέψεων των
σοφών της αρχαίας Αιγύπτου, οι οποίοι ανήκαν στη Μαύρη Φυλή. Αυτές οι απόψεις
αναπτύχθηκαν από ορισμένους Αφρο-αμερικανούς διανοούμενους και σήμερα
διδάσκονται σε διάφορα πανεπιστήμια των Η.Π.Α. Όπως επισημαίνει η Μαίρυ
Λέφκοβιτς στο βιβλίο της (Not out of Africa), οι απόψεις αυτές στερούνται
επιστημονικής βάσεως και προωθήθηκαν με σκοπό την ανύψωση (λόγω των έντονων
φυλετικών διακρίσεων) του πεσμένου ηθικού και κοινωνικού επιπέδου των Μαύρων
στις Η.Π.Α. Εξετάζοντας το θέμα από αυτή τη σκοπιά το άδικο που επιχειρείται
εναντίον των αρχαίων Ελλήνων δεν βαραίνει τόσο τους Μαύρους των Η.Π.Α., όσο
τους εκεί Λευκούς. Όσο οι δεύτεροι δεν αναγνωρίζουν με έργα και νομοθετικές
πράξεις το άδικο και τη στέρηση που έχουν προκαλέσει ιστορικά, κοινωνικά και
οικονομικά στους πρώτους, τόσο θα διαιωνίζονται οι φυλετικές διακρίσεις και τα
φυλετικά μίση. Βέβαια τέτοιες ενέργειες απαιτούν θάρρος και ελεύθερο πνεύμα,
για κάτι που σήμερα δυστυχώς οι Η.Π.Α. δεν μπορούν να υπερηφανεύονται.
Από ανθρωπολογικής
πλευράς, αυτό δείχνουν οι μελέτες των σκελετικών υπολειμμάτων, οι αρχαίοι
Αιγύπτιοι ήταν πρόγονοι των σημερινών. Μεταξύ τους βρέθηκαν και κρανία που
ανήκαν στη Μαύρη όπως και στην Άσπρη Φυλή. Κανείς δεν αρνείται τη μετακίνηση
και την επιμειξία μεταξύ των λαών. Εκπροσώπους της Μαύρης Φυλής (και της
Κίτρινης) συναντάμε μέχρι και την προϊστορική Κριμαία, πάντα όμως σε μικρότερα
ποσοστά, σε σχέση με τους ντόπιους Λευκούς. Η προσπάθεια όμως να βαφτιστούν
κάποιοι Μαύροι ιθαγενείς (Λέμπα) της Νότιας Αφρικής ως εβραϊκής καταγωγής είναι
εξίσου αντιεπιστημονική με αυτή της ελληνικής καταγωγής των ινδιάνων της
Λατινικής Αμερικής. Άλλο πράγμα η επιρροή, άλλο πράγμα η καταγωγή.
Το
συμπέρασμα για την παραχάραξη της αρχαίας ελληνικής ιστορίας που
υιοθετεί το άρθρο στο «Βήμα» είναι σε γενικές γραμμές σωστό, αλλά
χωρίς τις πάρα πάνω επισημάνσεις γίνεται λειψό. Εκεί όμως που χωλαίνει ακόμη
περισσότερο, η γενικότερη τακτική του «Βήματος» των τελευταίων κυρίως ετών,
είναι η αποσιώπηση (στην καλύτερη περίπτωση) των πρόσφατων επιτευγμάτων της
ελληνικής επιστήμης σε σχετικά θέματα. Ορισμένοι ξένοι που έχουν κάθε λόγο να
τα παραγνωρίζουν, αναγκάζονται ακόμη και αυτοί να τα αποδεχθούν. Οι δικοί μας
επίσημοι, «παραδόξως», όχι μόνο τις εμποδίζουν, αλλά και τις πολεμούν, Ποια
είναι αυτά τα επιτεύγματα; Θα αναφερθούμε ενδεικτικά στα ελάχιστα.
Το
σημαντικότερο αφορά στη διαπίστωση από τον Δρα Άρη Πουλιανό της ακριβούς
ηλικίας του Αρχανθρώπου του σπηλαίου Πετραλώνων Χαλκιδικής, 700.000 χιλιάδων
περίπου ετών. Ο Πετραλώνειος διέθετε αναπτυγμένη νοημοσύνη, όπως φανερώνουν τα
λίθινα και τα οστέινα εργαλεία του, που μαζί με τη δυνατότητα χρήσης φωτιάς
σηματοδοτούν ένα σταθμό στην εξέλιξη του ανθρώπου για όλη την Ευρώπη. Είναι,
μέχρι στιγμής ο αρχαιότερος Ευρωπαιοειδής πρόγονος που έχει βρεθεί. Παράλληλα
στις άλλες ηπείρους έχουν εμφανισθεί οι πρόγονοι των Μαύρων και των Κίτρινων
Φυλών, που στις ζώνες επαφής είναι προφανές ότι δρα το φαινόμενο της ανταλλαγής
βιο-κοινωνικών εξελικτικών επιπέδων. Οι απόγονοι των Αρχανθρώπων της Χαλκιδικής
κατοίκησαν σταδιακά όλη τη Γηραιά ήπειρο. Στο χώρο όμως που γεννήθηκαν, λόγω
των γεωγραφικών και κλιματολογικών συνθηκών, κυρίως στα νησιά του Αιγαίου,
είχαν τη δυνατότητα στη συνέχεια να ευημερήσουν περισσότερο από τους άλλους.
Αυτό δείχνει αφενός η αδιάλειπτη ανθρώπινη παρουσία (βασει σχετικών
ανθρωπολογικών μελετών) και αφετέρου αναπτύσσουν έντονη ναυσιπλοΐα ήδη από τη
Μεσολιθική εποχή (10-12.000 χρόνια πριν από σήμερα), όπως έδειξαν οι ανασκαφές
του Δρα Αδαμάντιου Σάμψων στο σπήλαιο Κύκλωπα Γιούρων Αλοννήσου.
Αυτές οι ιδιαίτερες
συνθήκες διαβίωσης στα νησιά και παράλια του Αιγαίου δημιούργησαν διαφορετικές
συνθήκες ανάπτυξης τόσο για πιο ανθρώπινες σχέσεις (μακριά από φυλετικά μίση),
με περισσότερο συγκριτικά ελεύθερο χρόνο και πνεύμα, όσο και για μία πιο
οικολογική αντίληψη. Αυτά στο σύνολό τους αποτέλεσαν τη βάση για την ανάπτυξη
της φιλοσοφίας, των επιστημών του διαλόγου και της αφαίρεσης, και κατά συνέπεια
της δημοκρατίας. Ήταν δηλαδή ο μόνος γεωγραφικός χώρος που μπορούσαν να
αναπτυχθούν ανεμπόδιστα οι βάσεις του σημερινού παλινδρομούντος πολιτισμού».
Μία πολύ ενδιαφέρουσα
εκπομπή για το ίδιο θέμα έγινε επίσης το καλοκαίρι του 1999 στο Νέο Κανάλι (New
Channel), η οποία συντονίστηκε από τον καθηγητή Φιλολογίας του Παν/μιου Πατρών
Α. Παναγόπουλο, και προσκεκλημένους τον κοσμήτορα της Φιλοσοφικής Σχολής Ε.
Μικρογιαννάκη, τον καθηγητή Πολιτειολογίας Κ. Χολέβα και του Προέδρου της
Ανθρωπολογικής Εταιρείας Ελλάδος Ν. Πουλιανού. Η απομαγνητοφώνησή της με
μετάφραση στα αγγλικά θα μπει σύντομα στις σελίδες του διαδικτύου.
