Το Παρασκήνιο

Το Παρασκήνιο

    Ας πάρουμε τα γεγονότα των παρασκηνίων με την σειρά:

    Αντιπρόεδρος και ισχυρός άνδρας της κατοχικής κυβερνήσεως Ιωάννη Ράλλη ήταν ο εκ Ρωσίας Έλληνας Έκτωρ Τσιρονίκος.

    Τον Αύγουστο του 1944 και μετά την μεταστροφή της Ρουμανίας (Ιούλιος 1944), Ράλλης και Τσιρονίκος πληροφορήθηκαν ότι οι Γερμανοί προετοιμάζονταν να πολεμήσουν εντός της πόλεως των Αθηνών και είχαν αποφασίσει ανατινάξεις έργων κοινής ωφελείας. Άρχισαν να παρακαλούν τους Γερμανούς στρατηγούς να μην πραγματοποιηθούν τα σχέδια τους αλλά αυτοί αντέτειναν ότι εκτελούν διαταγές. Αν δίνονταν μάχες στην Αθήνα περιττό να αναφέρουμε ότι θα καταστρεφότανε ολοσχερώς.

    Απεφάσισαν λοιπόν να αποσταλεί ο Τσιρονίκος στο Βελιγράδι, όπου η έδρα του πανίσχυρου πολιτικού διοικητού υπευθύνου των Βαλκανίων Νοϋμπάχερ, προς συνάντηση του.

    Μαζί με τα άλλα θέματα θα παρακαλούσε τον Νοϋμπάχερ να προσπαθήσει με επέμβαση του στο Γερμανικό στρατηγείο να αλλάξει τις διαταγές για μάχη εντός της Αθήνας, και ματαίωση των καταστροφών. Μάλιστα στις 20-8-1944 ο Ράλλης έστειλε επίσημη επιστολή στον Τσιρονίκο, η οποία δημοσιεύθηκε στα "Νέα" στις 30 Μαΐου 1955.

    Στις 30-8-1944 (κατά τον Τσιρονίκο στις 28 Αυγ.) συναντήθηκε ο Τσιρονίκος με τους Χρήστο Ζαλοκώστα. εκπρόσωπο του Σπηλιωτόπουλου και Σπύρο Μαρκεζίνη. Ο Ζαλοκώστας έδωσε στον Τσιρονίκο ένα χειρόγραφο σημείωμα που έλεγε:

    1.   Να αφαιρεθεί η δυναμίτης από φράγμα Μαραθώνα.

    2.   Να μη καταστροφή το λιμάνι του Πειραιά, το εργοστάσιο της Ηλεκτρικής και το τηλεφωνικό κέντρο.

    3.   Να μεταβιβαστεί η Διοίκηση των Γερμανικών Δυνάμεων Αθηνών από τον υποστράτηγο των SS Σιμάνα εις τον υποστράτηγο της Βέρμαχτ Φέλμυ.

    4.    Να κηρυχθεί η πρωτεύουσα ανοχύρωτος πόλη και να εγκαταλείψουν οι Γερμανοί τα οχυρά του Λυκαβηττού.

    5.    Να αντικατασταθεί ο Διοικητής Ειδικής Ασφαλείας Λάμπου με του συνταγματάρχη Ραφτοδήμο.

    Ο Τσιρονίκος αφού διάβασε το χειρόγραφο υποσχέθηκε να μεσολάβηση στον παντοδύναμο Νοϋμπάχερ για να ικανοποιηθούν και τα πέντε αιτήματα μας Αν δεν κατόρθωνε τίποτα θα μου παράγγελνε πως "το ταξίδι του ήταν κακό"- αν πετύχαινε μερικά, αλλά σημαντικά, πως "το ταξίδι του ήταν πολύ καλό", αν όλα, πως "ήταν εξαίρετο". (Χρήστου Ζαλοκώστα "Χρονικό της Σκλαβιάς", σελίδες 254-255 και επιστολή του ιδίου, -ΝΕΑ" 20 Μαΐου 1955)

    Ο Τσιρονίκος στα "ΝΕΑ", 30 Μαΐου 1955, επιβεβαιώνει τα ανωτέρω γραφόμενα με μία διαφορά. Δεν υπάρχει το 3ο αίτημα και αντί αυτού "Να ειδοποιηθούν οι Γερμανοί ότι πιθανώς από το Σαββάτο το ΕΑΜ θα αρχίσει προβοκάτσιες κατά των Γερμανών με τμήματα του ντυμένα ως ευζώνους ή χωροφύλακες και τούτο δια να προκαλέσει τον αφοπλισμό των οργάνων της τάξεως".

    Τελικά ο Τσιρονίκος αναχώρησε την 1-9-1944 (η αναχώρηση του ανακοινώθηκε στον Τύπο) για το Βελιγράδι όπου συνάντησε τον Νοϋμπάχερ και από εκεί για την Γερμανία όπου εν μέρει οι προσπάθειες του εστέφθησαν από επιτυχία.

    Αντικαταστάθηκε ο στρατηγός Σιμάνα από τον Φέλμυ προς τον οποίο, από ταρχηγείο του Βάιξ, δόθηκαν μεταξύ 7-8 Σεπτεμβρίου οι απαραίτητες οδηγίες για μη καταστροφή των Αθηνών και εκκένωση της πόλεως αμαχητί.

Ο Γραμματέας της Κ.Ε. Γιώργης Σιάντος, εκφωνώντας λόγο στο Εθνικό Συμβούλιο στις Κορυσχάδες Ευρυτανίας,

    Έτσι ο Τσιρονίκος ειδοποιήθηκε στις 9-9-1944 για το αποτέλεσμα των ενεργειών του και την αλλαγή των διαταγών προς Φέλμυ! Ειδοποιήθηκε και ο Ζαλοκώστας ως εξής:

    "Κάποιος τον ζήτησε στο τηλέφωνο μιλώντας γερμανικά.

    -    Είσθε ο κύριος Ζαλοκώστας;

    -    Μάλιστα.

    -    Εδώ φον Γκραίβενιτς, σύμβουλος της Γερμανικής Πρεσβείας. Από μέρους του Κ.

Τσιρονίκου έχω να σας ανακοινώσω ότι το ταξίδι του ήταν πολύ καλό".

    Ο τελευταίος με τη σειρά του ειδοποίησε τον Σπηλιωτόπουλο και το Κάιρο.

    Το αποτέλεσμα ήταν να αφαιρεθούν 80 τόνοι δυναμίτη από το Φράγμα του Μαραθώνα που ήταν ικανοί να το τινάξουν ολόκληρο και να αντικατασταθεί ο Λάμπου.

    Αν δεν έπαιρνε ο Φέλμυ τις νέες διαταγές δεν θα τολμούσε να παραβεί τις προηγούμενες εν καιρώ πολέμου όσο και να τον παρακαλούσαν οι Σοφούλης, Ράλλης, Δαμασκηνός κτλ.

    Φυσικά θα είχε πάρει διαταγές όπως κατά την κρίση του προβεί σε ανατινάξεις δευτερευόντων στρατιωτικών στόχων π.χ. εργοστάσιο ηλεκτρικής, γέφυρες κ.τ.λ. (το λιμάνι Πειραιώς θα το τίναζε οπωσδήποτε όπως φάνηκε).

    Πονηρός ο Φέλμυ και ο πολιτικός του σύμβουλος Βέμπερ από τις 20-9-1944, δηλαδή 10 μέρες μετά τις νέες διαταγές, άρχισε τις διαπραγματεύσεις που προανέφερα με τους Έλληνες ως προερχόμενες από δική του πρωτοβουλία για να αφήσει ανέπαφα τα υποχωρούντα στρατεύματα του, όπως και το πέτυχε.

Λίγα λόγια για τον συνομιλητή των Ελλήνων Βέμπερ