ΕΣΤΙΝ ΟΥΝ ΕΛΛΑΣ ΚΑΙ Η ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΜΕΡΟΣ 4ον

 ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

Ι. ΕΠΑΡΧΙΕΣ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

Κατά τους χρόνους της ακμής του αρχαίου Μακεδο νικού βασιλείου, η Μακεδονία περιελάμβανε δεκαοκτώ επαρχίες:

Αλμωπία. Κατελάμβανε το νοτίως του όρους Βόρα τμήμα της Κεντρικής Μακεδονίας, στη κλειστή λεκάνη ανάμεσα από το Βόρα και το όρος Πάϊκο.

Βισαλτία. Αποτελούσε το δυτικώτερο έδαφος της Ανατολικής Μακεδονίας, στην πεδιάδα της Νιγρίτης, ως τις εκβολές του Στρι)μόνος όπου και η Αμφίπολις. Εξετείνετο μεταξύ του όρους Βερτίσκου και του ποτα117

μού Στρυμόνος. Στο Μακεδονικό στρατό παρέτασσε μία ίλη εταίρων, την ίλη της ”Αμφιπόλεως".

Βοττιαία. Βρισκόταν στην Κεντρική Μακεδονία, ανατολικώς της Αλμωπίας και Ημαθίας και δυτικώς του Αξιού ποταμού, μεταξύ Ροιδία (Λουδία) και Αξιού, όπου σήμερα η επαρχία Γιαννιτσών. Στην επαρχία της Βοττιαίας ήταν η πρωτεύουσα της Μακεδονίας η Πέλλα. Στο Μακεδονικό στρατό συγκροτούσε τη ' 'Βοττιαία ίλη” των εταίρων.

Ελιμία ή Ελιμιώτιδα. Εκτεινόταν μεταξύ Πίνδου προς δυσμάς και Καμβουνίων και Τιταρίου όρους προς νότον. Στη μέση κοιλάδα του ποταμού Αλιάκμονος, όπου σήμερα το νότιο τμήμα του νομού Κοζάνης και το βορειοανατολικό του νομού Γρεβενών. Προ του Αε ρόπου Α', ήταν χωριστό ανεξάρτητο βασίλειο. Στο Μακεδονικό στρατό παρέτασσε ιδιαίτερη τάξη "πεζε ταίρων", την ' Έλιμιώτιδα τάξη '

Εορδαία. Πολύ παλαιότερα οι Εορδαίοι κατοικού σαν στην άνω κοιλάδα του Εορδαϊκού, στη σημερινή περιοχή της Κορυτσάς και της Μπίγλιστας. Εκδιωχθέντες, εγκαταστάθηκαν στην περιοχή της λίμνης Βεγορίτιδος και της σημερινής επαρχίας Πτολεμαΐδος. Έκειτο δυτικώς του όρους Βερμίου. Προ του Αερόπου Α', ή ταν και αυτή χωριστό ανεξάρτητο βασίλειο. Στο Μακεδονικό στρατό παρέτασσε ιδιαίτερη τάξη "πεζεταίρων”, την ' Έορδαία τάξη '

Ηδωνίδα. Ονομαζόταν και Άντανδρος (Αριστοτ. Παρά Στέφ. Βυζ. στη λέξη Άντανδρος). Ήταν η ανατολικώτερη Μακεδονική επαρχία. Έκειτο μεταξύ Στρυμόνος και Νέστου, όπου σήμερα οι νομοί Δράμας και Καβάλας, ενώ προς νότον βρεχόταν από το Αιγαίο πέλαγος. Περιελάμβανε ολόκληρη την περιοχή του Παγ-

γαίου, ενώ σε αυτήν υπαγόταν και η Θάσος. Πρωτεύουσα πόλις της ήταν η Μύρκινος. Γενάρχης και επώνυμος των Ηδωνών ήταν ο Ηδωνός, υιός του Άρεως και της Καλλιρρόης, θυγατέρας του Νέστου. Εκτός των Ηδωνών, οι οποίοι έδωσαν το όνομά τους στη χώρα, εκεί ήσαν εγκατεστημένοι και οι Πίερες, όπως αναφέρεται από το Θουκυδίδη, οι οποίοι διωχθέντες εκ της πατρίδος των έκτισαν την πόλη Μεθώνη, ομώνυμη της Μεθώνης της Πιερίας.

Ημαθία. Βρισκόταν στην Κεντρική Μακεδονία, ανατολικώς του Βερμίου και μεταξύ των ποταμών Α λιάκμονος και Λουδία. Υπήρξε ο πυρήν του Μακεδο νικού βασιλείου, το οποίο επί Περδίκκα Α' ονομαζόταν βασίλειον της Ημαθίας. Ευρίσκετο στην περιοχή του σημερινού νομού Ημαθίας και της επαρχίας Εδέσσης. Στο Μακεδονικό στρατό παρέτασσε μία τάξη "πεζε ταίρων” και μία ίλη εταίρων τη "Λευγαία ίλη”

Κρηστωνία. Βρισκόταν στην Κεντρική Μακεδονία, μεταξύ Βισαλτίας και Μυγδονίας, στο σημερινό νομό Κιλκίς έως το όρος Δύσωρον (Κρούσια), από τον Αξιό έως το Στρυμόνα. Στο Μακεδονικό στρατό συγκροτούσε μία ίλη εταίρων.

Λυγκηστίδα ή Λύγκον. Αποτελούσε τμήμα της Δυτικής Μακεδονίας, εκτεινομένη μεταξύ της λίμνης Λυχνίτιδος (Αχρίδος) και του όρους Βόρα. Απλωνόταν στη μέση κοιλάδα του Εριγώνος και στις λίμνες Πρέσπες, όπου σήμερα ο νομός Φλωρίνης. Προ του Αερόπου Α' ήταν ανεξάρτητο βασίλειο. Από τη Λυγκηστίδα καταγόταν η δυναστεία των Βακχιαδών, οι οποίοι ήσαν αντίζηλοι των Αργεαδών. Μέλη της δυναστείας ανήλθαν στο θρόνο της Μακεδονίας. Η Λυγκηστίς ήταν η μόνη επαρχία της Άνω Μακεδονίας, η οποία, προ του Φιλίππου, είχε έλθει σε σύγκρουση με το κεντρικό βα σίλειο της Μακεδονίας. Στο Μακεδονικό στρατό παρέτασσε μία τάξη "πεζεταίρων", τη "Λυγκηστίδα τάξη”, η οποία παρατασσόταν μαζί με την "Ορεστίδα τάξη '

Μυγδονία. Βρισκόταν ανατολικώς του Αξιού, στις λίμνες Λαγκαδά και Βόλβη, έως το Στρυμονικό κόλπο και τη σημερινή περιοχή της Θεσσαλονίκης. Στο Μακεδονικό στρατό συγκροτούσε δύο ίλες εταίρων, την "Απολλωνία” και την "Ανθεμουσία'

Οδομαντική. Βρισκόταν βορείως της Ηδωνίδος, στο μεταξύ Ροδόπης και Στρυμόνος τμήμα της Ανατολικής Μακεδονίας, όπου σήμερα ο νομός Σερρών. Από τα βόρεια ορεινά τμήματα της επαρχίας αυτής, αλλά και της Ηδωνίδος, στρατολογήθηκαν οι Οδρύσσες ιππείς, που υπήρξαν πολύτιμοι στη στρατιά του Μεγάλου Α λεξάνδρου .

Ορεστίδα. Εκτεινόταν στα παρά την Ήπειρο σύνορα της Δυτικής Μακεδονίας, μεταξύ Αλιάκμονος και Αώου και ιδιαίτερα στη άνω κοιλάδα του Αλιάκμονος και στις πηγές του Εορδαϊκού, όπου σήμερα ο νομός Κα στοριάς και η κοιλάδα της Μπίγλιστας στην Αλβανία. Προ του Αερόπου Α' ήταν χωριστό ανεξάρτητο βασίλειο. Στο Μακεδονικό στρατό παρέτασσε ιδιαίτερη τάξη ”πεζεταίρων” την "Ορεστίδα τάξη”. Από την Ο ρεστίδα καταγόταν ο οίκος του Ορόντη, ο Κρατερός και άλλοι. Ορεστίς ελέγετο και η σημερινή λίμνη της Καστοριάς.

Μακεδονική Παιονία. Ήταν η βορειότερη Μακεδονική χώρα. Στη μέση κοιλάδα του Αξιού, όπου σήμερα η Γευγελή, η Στρώμνιτσα και το Τίτο Βέλες. Στο στρα-

τό του Μεγάλου Αλεξάνδρου παρέτασσε χωριστό τμή μα ιππικού.

Πελαγονία. Βρισκόταν δυτικώτερα της Παιονίας, βορειότερα από τη Λυγκηστίδα, στην άνω κοιλάδα του Εριγόνος. Προς βορράν και δυσμάς συνώρευε με την Ιλλυρία. Εκτεινόταν προς το ανώτερο τμήμα του Α ξιού, στο σημερινό Μοναστήρι έως τους Στόβους. Στην περιοχή αυτή κυριαρχούσαν, τον περισσότερο καιρό οι Λυγκισταί, έως ότου επί βασιλείας του Αερόπου Α' ενσωματώθηκαν στο κεντρικό Μακεδονικό βασίλειο. Αναφέρεται ήδη από τον Όμηρο, ο οποίος παράγει το όνομά της από τον Πελαγόνα, υιό του Αξιού. Το 359 π.Χ. προσαρτήθηκε στο Μακεδονικό βασίλειο από το Φίλιππο W. Στο Μακεδονικό στρατό παρέτασσε μία Τάξη "πεζεταίρων” την "Πελαγονία τάξη'

Παρέμεινε ενσωματωμένη στο Μακεδονικό κράτος μέχρι της Ρωμαϊκής κατακτήσεως. Επί Βυζαντινών αποτελούσε τμήμα μιας των δύο επαρχιών της Μακεδονίας.

Πιερία. Ήταν η νοτιώτερη Μακεδονική επαρχία. Εκτεινόταν κατά μήκος των συνόρων προς τη Θεσσαλία. Απλωνόταν από τον Όλυμπο και τα Πιέρια έως το Θερμαϊκό κόλπο, όπου σήμερα ο νομός Πιερίας. Στο Μακεδονικό στρατό συγκροτούσε μία ίλη εταίρων.

Σιντική. Βρισκόταν εκεί όπου ευρίσκεται η σημερινή επαρχία Σιντικής (Σιδηροκάστρου). Εκτεινόταν ό μως και στη μέση κοιλάδα του Στρυμόνος, έως το Με λένικο, στη σημερινή Βουλγαρία.

Τυμφαία ή Στυμφαία ή Στυμφαλία ή Στυμφαλίτιδα. Απλωνόταν προς τις ανατολικές κλιτύες της Πίνδου και της Τύμφης, έως τα Χάσια και την Καλαμπάκα, την οποία ο Στράβων τοποθετεί στην Τυμφαία. Προ του

Αερόπου Α', ήταν χωριστό ανεξάρτητο βασίλειο. Από την Τυμφαία καταγόταν οι πριγκηπικοί οίκοι του Πολυσπέρχοντος, του Πολεμοκράτους, του Ανδρομένους κ.ά. Στο Μακεδονικό στρατό του Μεγάλου Αλεξάνδρου παρέτασσε χωριστή τάξη "πεζεταίρων", την ' 'Τυμφαία τάξη '

Χαλκιδική. Βρισκόταν όπου και η σημερινή Χαλκιδική. Προ του Φιλίππου B' στη Χαλκιδική υπήρχαν πολλές αποικίες των νοτίων Ελλήνων. Όλυνθος, Ποτίδαια κτλ. Χάρις στα μεταλλεία σιδήρου, ο Φίλιππος εγκατέστησε εκεί τα εργαστήρια όπλων, που τόσο βοήθησαν το Μέγα Αλέξανδρο στον ανεφοδιασμό της στρατιάς του στην Ασία. Στο Μακεδονικό στρατό οι Χαλκιδείς συγκροτούσαν μία ίλη εταίρων.

ΟΙ ΠΟΛΕΙΣ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΜΕΡΟΣ 5ον