ΕΣΤΙΝ ΟΥΝ ΕΛΛΑΣ ΚΑΙ Η ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΜΕΡΟΣ 7ον

ΙΙ ΠΑΙΔΕΙΑ ΤΩΝ ΜΑΚΕΔΟΝΩΝ

Οι παιδαγωγοί του Μεγάλου Αλεξάνδρου λοιπόν, για να επανέλθουμε στο ερώτημά μας, ήταν:

Ο φιλόσοφος Αριστοτέλης από τα Στάγ(ε)ιρα της Χαλκιδικης. Ο Αλέξανδρος μαθήτευσε κοντά του από τα δεκατρία του χρόνια, από το 343 π.Χ. έως το 340 π.Χ., επί τρία δηλαδή έτη.

Ο Λεωνίδας ο Ηπειρώτης, ο οποίος αναφέρεται ως 'τροφεύς” 'ανατροφεύς” και ' 'καθηγητής”. Ο Πλούταρχος (Παρ. Βίοι, 5) αναφέρει ότι ο Λεωνίδας επέβλεπε όλους τους άλλους παιδαγωγούς, 'πάσι δ εφεστήκει Λεωνίδας' Ήταν συγγενής της Ολυμπιάδος, μητέρας του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Ήταν ιδιαίτερα αυστηρός, αυστηρότερος και από Σπαρτιάτη. Δίδαξε, μεταξύ άλλων, στον Αλέξανδρο την εγκράτεια στο φαγητό, τόσο που όταν η Άδα, την οποία αυτός έκανε βασίλισσα της Καρίας, του έστελνε κάθε μέρα πολλά φαγητά και γλυκά και στο τέλος του έστειλε και τους καλύτερους μάγειρες και αρτοποιούς, της απάντησε ότι δεν θέλει κανέναν και τίποτε. "Βελτίονας γαρ ομοποιούς έχειν υπό του παιδαγωγού Λεωνίδου δεδομένους αυτώ προς μεν άριστον νυκτοπορίαν, προς δε το δείπνον ολιγαριστία. O δ' αυτός ούτος ανήρ και των στρωμάτων επιών τα αγγεία και των ιματίων έλυεν, επισκοπών μη τι μοι τρυφερόν ή περισσόν η μήτηρ εντέθεικεν (Πλ. Παρ. Βίοι, 22). ' 'Διότι έχει καλύτερους μάγειρες οι οποίοι του δόθηκαν από τον παιδαγωγό του Λεωνίδα, για πρωινό το βάδισμα τη νύκτα, και για δείπνο λίγο φαγητό το πρωί. Αυτός δε ο ίδιος (Λεωνίδας) με έφοδο έψαχνε τα στρώματά μου και τις ιματιοθήκες, ελέγχοντας μήπως η μητέρα μου είχε βάλει μέσα κάτι (που ο Λεωνίδας θεωρούσε) τρυφερό και περιττό”

Δάσκαλος, επίσης, του Αλεξάνδρου ήταν ο Λυσίμαχος ο Ακαρνάν, ο οποίος ακολούθησε τον Αλέξανδρο στην εκστρατεία στην Ασία. Για χάρη του μάλιστα κινδύνευσε ο Αλέξανδρος από τους Άραβες τους κατοικούντες στον Αντιλίβανο. Άλλοι δάσκαλοι του Αλε ξάνδρου και των "βασιλικών παίδων” ήταν: ο Άλκιππος, ο Φιλίσιος ο Αστυπαλαιεύς, πατέρας του κυνικού φιλοσόφου Ονησικρίτου, ο Λεύκιππος ο Λήμνιος, ο μαθηματικός Μέναιχμος, ο Ζεύξις, ο Μινεκλής από την Αλωπεκόννησο, μαθητής του Πλάτωνα και του Ευδόξου, ο Πολυνείκης ο Πελλαίος, δηλαδή από την Πέλλα, ο οποίος δίδαξε γραφή στον Μέγα Αλέξανδρο.

Δεν αναφέρεται πουθενά, από κανέναν, ότι υπήρξε κάποιος Σκοπιανός, άνθρωπος της επιστήμης, του πνεύματος ή της τέχνης, τον οποίο να είχε προσκαλέσει κάποιος βασιλιάς της Μακεδονίας στην αυλή του. Αυτό βεβαίως είναι σχήμα πρωθύστερον. Δεν θα μπορούσε να είχε υπάρξει τέτοιο γεγονός, αφού οι Σλάβοι Σκοπιανοί δεν υπήρχαν στην περιοχή μας, δεδομένου ότι ήλθαν και κατοίκησαν στην περιοχή μας μετά από πολλούς αιώνες, μετά από 1.300 χρόνια. Ο βασιλιάς της Μακεδονίας Αλέξανδρος Α' (498-454 π.Χ.), υιός του Αμύντα Α', είχε φιλοξενούμενους τους χορικούς ποιητές Πίνδαρο και Βακχυλίδη. O ίδιος αυτός βασιλιάς (Αλέξανδρος Α') ήταν αυτός που εισήγαγε την υπο χρεωτική παιδεία.

Ο βασιλιάς Περδίκκας B' (448-413 π.Χ.) είχε προσκαλέσει στο παλάτι του και εκεί έζησε ο μέγας ιατρός Ιπποκράτης ο Κώος. Εκεί έζησε επίσης, έως το θάνατό του ο περίφημος λυρικός ποιητής διθυραμβοποιός Μελαννιπίδης από την Μήλο.

Επί του Αρχελάου Α', ο οποίος βασίλευσε από το 413-399 π.Χ. και ονομάστηκε ο ' 'Σοφός Βασιλιάς", η πρωτεύουσα της Μακεδονίας Πέλλα, ήταν μεγάλο πνευματικό κέντρο. Εκεί εγκαταστάθηκε ο Ευριπίδης το 408 π.Χ. και εκεί έγραψε την τριλογία του "Ιφιγένεια εν Αυλίδι", ' Άλκμέων εν Κορίνθω” και "Βάκ χες", καθώς και το αυτοτελές δράμα "Αρχέλαος". Το έργο του Ευριπίδη "Ιφιγένεια εν Αυλίδι” παρεστάθη ενώπιον του Μακεδονικού κοινού. Δεν θα ήταν ποτέ δυνατόν να απαγγέλεται ενώπιον των Μακεδόνων ο στίχος, "βαρβάρων δ' Έλληνας άρχειν εικός, αλλ ' ου βαρβάρους, μήτερ, Ελλήνων. .. αν όντως οι Μακεδόνες δεν ήταν Έλληνες, αλλά βάρβαροι. Σε αντίθετη περίπτωση αυτό θα αποτελούσε πολύ μεγάλη προσβολή, θα ήταν ασύνετο και ανάρμοστο για τον ευφυέστατο βασιλιά Αρχέλαο και τους λοιπούς Μακεδόνες, πολλώ δε μάλλον που οι Μακεδόνες δεν είχαν την Περσική ελέω θεού παμβασιλεία. Στην Πέλλα μετέβησαν και ο επικός ποιητής Χοιρίλος ο Σάμιος, λαμβάνων βασιλική επιχορήγηση τέσσερις μνας ημερησίως, (πέθανε στη Μακεδονία σε ηλικία 70 ετών), ο τραγικός ποιητής Αγάθων, (έζησε επί πολλά έτη στην αυλή του Αρχελά ου και εκεί πέθανε), ο μουσικός και ποιητής Τιμόθεος ο Μιλήσιος, ο Καλλίστρατος ο Αφιδναίος, ο Ευφραίος ο Ωρείτης, ο Νέαρχος ο Κρης, ο Θεόπομπος, ο εποποιός Νικήρατος ο Ηρακλειώτης, ο Θεσσαλός, υιός του ια τρού Ιπποκράτη και ερμηνευτής των συγγραμμάτων του, ο κωμικός Αθηναίος, ο Ζεύξις, ο κωμικός Πλάτων (συνώνυμος του φιλοσόφου), ο ποιητής Κρατεύας από τη Θεσσαλία, αλλά και ο ποιητής Αριδαίος, Μακεδών όμως αυτός και άλλοι. οι "βασιλικοί παίδες” και όχι μόνο, μορφώνονταν με ό,τι καλλίτερο διέθετε η Ελλη νική παιδεία και ο Ελληνικός πολιτισμός.

Ενώ λοιπόν προσκαλούνταν και έρχονταν συνεχώς στη Μακεδονία ποιητές και άλλοι σοφοί από τη νότια Ελλάδα, όπως πήγαιναν και σε άλλες Ελληνικές πόλεις επειδή προσκαλούνταν από τους ηγέτες τους, π.χ. Πο λυκράτης, Διονύσιος, Θήρων, Γέλων κτλ. , σε ουδεμία άλλη, πραγματικά βάρβαρη χώρα, δεν προσκλήθηκαν, ούτε πήγαν. Κανείς ιστορικός δεν αναφέρει ότι διδάχθηκαν Ελληνικά δράματα σε άλλες περιοχές, εκτός της Μακεδονίας. Ούτε οι Ιλλυριοί, ούτε οι Θράκες, ούτε οι Κάρες, έστω και αν οι τελευταίοι είχαν βασίλισσα την Ελληνίδα Αρτεμισία.

Μετά τα όσα αναφέρθηκαν το συμπέρασμα που προκύπτει είναι: Οι Μακεδόνες είναν μόνο Έλληνες. οι Σκοπιανοί δεν είναι Μακεδόνες ούτε υπήρξαν ποτέ.

VII. ΜΑΚΕΔΟΝΕΣ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗ ΜΗΣ, ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

Αναμφισβήτητη είναι η συμμετοχή της Μακεδονίας στην πνευματική ανάπτυξη του Ελληνισμού και την εξέλιξη του πολιτισμού. Αναφερόμενοι μόνο στους αρχαίους χρόνους, θεωρούμε σκόπιμο να αναφέρουμε τους κορυφαίους Μακεδόνες, ανθρώπους της επιστήμης, τους σοφούς, τους ανθρώπους της τέχνης, κτλ.

Αθρυίλατος ο Θάσιος. Ήταν ιατρός, σύγχρονος περίπου του Μεγάλου Αλεξάνδρου.

Αμερίας. Γραμματικός και φιλόλογος της αυτής εποχής.

Αντίγονος ο Μακεδών. Έγραψε Μακεδονική περιηγηση. Άκμασε κατά τον πρώτο (1 ⁰) π.Χ. αιώνα.

Αντίπατρος (400-319 π.Χ.). Υιός του Ιολάου, μαθητής του Αριστοτέλους. Από τους επιφανέστερους στρατηγούς του Φιλίππου B' και του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Ορίστηκε αντιβασιλιάς από το Μέγα Αλέξανδρο, "στρατηγός της Ευρώπης". Έγραψε Επιστολές και Μακεδονική Ιστορία των χρόνων του βαΑ@ιΜάηρδίΜακεδών. Ποιητής

Αριστόβουλος. Υιός του Αριστοβούλου. Πιθανότατα καταγόταν από την Ποτίδαια. Αργότερα έγινε πολίτης της Κασσανδρείας. Ήταν αξιωματικός του μηχανι κού στη στρατιά της Ασίας. Το 330 π.Χ. διατάχθηκε να κοσμήσει εξ αρχής τον τάφο του Κύρου, ο οποίος είχε συληθεί. Από τον Αριστόβουλο έχουμε την περιγραφή του μνημείου. Σε μεγάλη ηλικία έγραψε την "Ιστορία του Αλεξάνδρου".

Αριστόνικος, ο Ολύνθιος. Κιθαρωδός.

Αριστοτέλης ο Σταγειρίτης (384-322 π.Χ.). Υιός του Νικομάχου. Ο μέγιστος παρά τον Πλάτωνα αρχαίος Έλλην φιλόσοφος. Το καθολικώτερον πνεύμα της παγκοσμίου ιστορίας. Παιδαγωγός του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Καταγόταν από τα Στάγιρα της Χαλκιδικής. Η συγγραφική παραγωγή του ήταν κολοσσιαία. Σύμφωνα με τον Έρμιππο τα έργα του Αριστοτέλους ανέρ χονται σε τετρακόσιες πραγματείες. Έργα του σωζόμενα ολόκληρα: Το Όργανον, Ρητορική, Ποιητική, Φυσικά, Περί ουρανού, Μετεωρολογικά, Περί ψυχής, Βιο λογικά έργα (Περί τα ζώα ιστορίαι, Περί ζώων μορίων, Περί ζώων γενέσεως, Περί ζώων πορείας), Περί ζώων κινησεως, Τα μετά τα Φυσικά, Τα ηθικά έργα (Ηθικά Μεγάλα, Ηθικά Ευδήμεια, Ηθικά Νικομάχεια, Πολιτικά). Έργα του σωζόμενα αποσπασματικά: Περί Φιλοσοφίας, Εύδημος ή Περί ψυχής, Περί δικαιοσύνης, Πε ρί πολιτικού, Περί ποιητών, Περί ευγενείας, Προτρεπτικός λόγος, Περί Ιδεών, Περί του αγαθού, Πολιτείαι πόλεων, Απορήματα Ομηρικά, Περί των Πυθαγορείων, Περί της Αρχυτείου Φιλοσοφίας, Περί Δημοκρίτου, Διάλογοι (Περί Ρητορικής ή Γρύλλος, Σοφιστής, Περί ευχής, Ερωτικός, Συμπόσιον). Υπάρχουν και άλλα έργα που αποδίδονται στον Αριστοτέλη

Αρχέλαος. Από τους επιστήμονες που ακολούθησαν το Μέγα Αλέξανδρο. "Χωρογράφος της υπό του Αλεξάνδρου πατηθείσης γης". Διεσώθησαν αποσπάσματα εκθέσεών του.

Βάλακρος. Αναφέρεται από το Στέφανο το Βυζάντιο ότι έγραψε για τη Μακεδονία σε πολλά βιβλία. Αγνοείται ο χρόνος που έζησε.

Βαίτων. Υιός του Αλεξάνδρου. Ο "Βηματιστής", ο "χωρογράφος". Είχε τη φροντίδα της αναγνωρίσεως

των δρομολογίων, των χωρων σταθμεύσεως κτλ. Έγραψε τα έργα "Σταθμοί της Αλεξάνδρου πορείας", "Ασιατικοί σταθμοί".

Δεινοκράτης. Αρχιτέκτων-πολεοδόμος. Το 334 π.Χ. διατάχθηκε από το Μέγα Αλέξανδρο να αναστηλώσει τον πυρποληθέντα, από τον Ηρόστρατο, ναό της Αρτέμιδος στην Έφεσο. Το 332/1 π.Χ. εκλήθη να προσφέρει τις υπηρεσίες του για την οικοδόμηση, για το σχεδιασμό δηλαδή του πολεοδομικού σχεδίου της νέας πόλης, της Αλεξάνδρειας στην _Αίγυπτο. Το 324 π.Χ. έκτισε ένα τεράστιο οικοδόμημα, το οποίο χρησιμοποιήθηκε για την καύση της σορού του Ηφαιστίωνος. Εμπιστος φίλος και συνεργάτης του Μεγάλου Αλεξάνδρου.

Δημόκριτος ο Αβδηρίτης. Φιλόσοφος. Από τους κορυφαίους προσωκρατικούς. Γεννήθηκε στα Άβδηρα και άκμασε περί το 460 π.Χ.

Επίγονος. Ποιητής επιγραμμάτων εκ Θεσσαλονίκης, ακμάσας πιθανώς κατά τον πρώτο (1 ⁰) αιώνα π.Χ. Επι γράμματά του είχαν περιληφθεί εις τον υπό του Φιλίππου του Θεσσαλονικέως καταρτισθέντα "στέφανον”

Έφιππος ο Ολύνθιος. Ιστοριογράφος, σύγχρονος του Μεγάλου Αλεξάνδρου, καταγόταν από την Όλυνθο. Ο Αρριανός αναφέρει (Αλεξ. Ανάβ. Γ' 5.3) ότι ο Μέγας Αλέξανδρος τον διώρισε "επίσκοπο” στρατευμάτων στην Αίγυπτο μαζί με τον Αισχύλο. Συνέταξε πραγματεία "Περί Αλεξάνδρου” και "Περί Ηφαιστίωνος ταφής”

Ζωίλος. Χαράκτης νομισμάτων των χρόνων του βασιλιά της Μακεδονίας Περσέως.

Ζωίλος ο Αμφιπολίτις. .Γνωστός σοφιστής και ρήτορας του τετάρτου (4^0U) π.Χ. αιώνα, από την Αμφίπολη, μαθητής του Διογένη του Κυνικού. Έβαλε κατά του

Ομήρου, ονομασθείς "Ομηρομάστιγξ” και ' 'ρητορικός κώων”. Κατά το Λεξικό Σούδα, εκτός των φιλοσο φικών και ρητορικών, έγραψε και ιστορία από της θεο γονίας μέχρι του θανάτου του Φιλίππου B', συμπερι λαμβανομένης και της προγενεστέρας ιστορίας της Μακεδονίας, ως και ιστορία της Αμφιπόλεως, σε τρία βιβλία.

Ηγήμων ο Θάσιος. Ποιητής παρωδιών και κωμωδιογράφος. Εντάσσεται στην αρχαία κωμωδία. Την αρ χαιότερη περί αυτού μαρτυρία παρέχει ο Αριστοτέλης, αναγνωρίζοντάς τον ως τον πρώτο ποιητή παρωδιών. Είχε γράψει κωμωδία η οποία επιγραφόταν "Φίλλινα” (Αθήν. Γ' 108 ). Ο ίδιος σε διασωθέν απόσπασμά του αποκαλούσε τον εαυτόν του "φακήν”

Ηγήσιππος ο Μηκυβερναίος. Ιστορικός από τη Μηκύβερνα της χερσονήσου Παλλήνης Χαλκιδικής. Έγραψε τα "Παλληνιακά", δηλαδή την ιστορία της χερσονήσου Παλλήνης και Μιλησιακά. Άκμασε περί τα μέσα της Ελληνιστικής εποχής. Αναφέρεται από το Διονύσιο τον Αλικαρνασσέα, ο οποίος λέγει ότι "Κεφάλων Γεργίθιος και Ηγήσιππος ο περί Παλλήνης γρά ψας, άνδρες αρχαίοι και λόγου άξιοι” Αποσπάσματα έχουν διασώσει ο Παρθένιος ("Ερωτικά παθήματα") και ο Στέφανος ο Βυζάντιος.

Ηρακλείδης. Μακεδών ζωγράφος. Αναφέρεται από τον Πλίνιο.

Ηρόδοτος ο Ολύνθιος. Ανδριαντοποιός. Αναφέρεται από τον Τατιανό ότι μετά του Πραξιτέλους εποίησαν το άγαλμα της εταίρας Φρύνης και ότι μόνος εποίησε το άγαλμα της εταίρας Γλυκέρας και της ψαλτρίας Αργεί ας.

Ηροφών υιός του Αναξαγόρου. Ανδριαντοποιός. Σε βάθρο που βρέθηκε στην Ολυμπία αναγράφεται η υπο γραφή του. Φέρεται ότι έζησε το δεύτερο π.Χ. αιώνα.

Θεαγένης ο Μακεδών. Αναφέρεται συχνά από το Στέφανο το Βυζάντιο. Έγραψε και "Καρικά” και ' 'Περί Αιγίνης' ' .

Καλλισθένης ο Ολύνθιος (370-327 π.Χ.). Υιός του Δημοτόμου. Καταγόταν από την Όλυνθο. Φιλόσοφος, ιστορικός, μαθητής και ανεψιός του φιλοσόφου Αριστοτέλους. Ακολούθησε το Μέγα Αλέξανδρο ως ιστοριογράφος και έγραψε το έργο "Αλεξάνδρου πράξεις". Έγραψε πλην των "Μακεδονικών”, ιστορικά έργα πε ρί του ιερού πολέμου σε δέκα βιβλία, τα "Περσικά”, τα "Θρακικά” και άλλα. Ανεμίχθη στη συνωμοσία των "βασιλικών παίδων" στα Ναύτακα και φυλακίστηκε. Πέθανε από ασθένεια ή απαγχονίστηκε.

Λεωδάμας ο Θάσιος. Μαθηματικός,

Κρίτων ο Πιεριώτης. Έγραψε ιστορία της χερσονήσου Παλλήνης, ως και περί της αρχής των Μακεδό νων, και Περσικά, Σικελικά, Συρακουσών κτίσιν και περιήγησιν, Μεσσηνιακά και Γετικά.

Λύσος. Αγαλματοποιός.

Μαρσύας ο πρεσβύτερος. Υιός του Περιάνδρου, ι στορικός. Καταγόταν από την Πέλλα. Γραμματοδιδάσκαλος της ακολουθίας του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Έγραψε τα έργα "Τα περί Αλεξάνδρου", "Μακεδονικά”, όπου σε δέκα βιβλία εξιστορεί την Ιστορία των Μακεδόνων από τα μυθικά χρόνια έως το 331 π.Χ., "Αλεξάνδρου αγωγή”. Από τα ανωτέρω διεσώθησαν αποσπάσματα. Στο Λεξικό Σούδα αναφέρεται ότι ο Μαρσύας αυτός έγραψε και ' Άττικά” σε δώδεκα βιβλία.

 Παρμενίων. Ποιητής επιγραμμάτων κατά τους πρώ τους ρωμαϊκούς αυτοκρατορικούς χρόνους.

Παρμενίων. Αρχιτέκτων των χρόνων του Μεγάλου Αλεξάνδρου.

Πολυνείκης ο Πελλαίος. Δάσκαλος-παιδαγωγός. Δίδαξε γραφή στο Μέγα Αλέξανδρο.

Πολύαινος (261-180 π.Χ.). Νομομαθής. Έγραψε το περίφημο έργο ' 'Στρατηγήματα' '

Πολύγνωτος ο Θάσιος (490-426 π.Χ.). Κορυφαίος ζωγράφος. Θεωρείται ίσως ο μέγιστος ζωγράφος του αρχαίου κόσμου-

Ποσείδιππος ο Πελλαίος. Ποιητής του τρίτου (3^0υ) π.Χ. αιώνα γεννηθείς στην Πέλλα. Έγραψε πνευματώδη έπη και επιγράμματα, όπως "Η Αιθιοπίς”, "Η Ασωπίς” και ελεγείες, όπως αναφέρει ο Γραμματικός Αθήναιος (170-240 μ.Χ.). Από τα επιγράμματά του διεσώθησαν 21 στην Ελληνική Ανθολογία.

Ποσείδιππος ο Κασσανδρεύς. Ποιητής της νέας Κωμωδίας, ακμάσας τον τρίτο (3 ⁰) π.Χ. αιώνα. (Γλυπτό του στο Μουσείο του Βατικανού). Κυριάρχησε στην Ελληνική σκηνή μετά το θάνατο του Μενάνδρου. Έγραψε περίπου 40 κωμωδίες, μεταξύ των οποίων καλύτερες θεωρούνται οι εξής: "Αναβλάπων", ⁴ 'Αποκλειο-

μένη”, ”Δημόται", "Μεταφερόμενος", Έρμαφρόδιτος”, "Παιδίον", "Δίδυμοι", "Κώδων", "Λοκρίδες”, "Πορνοβοσκός", "Σύντροφος", "Μύρμηξ", "Φιλοπάτωρ” και "Χορεύουσαι". Κωμωδίες του είχαν μεταφραστεί και στην Λατινική, όπως αναφέρει ο Ρωμαίος ποιητής Αύλος Γέλλιος (11, 23, 1).

Πρωταγόρας ο Αβδηρίτης. Ο θεωρούμενος πατήρ των σοφιστών. Γεννήθηκε περί το 380 π.Χ.

Πτολεμαίος (366-282 π.Χ.). Υιός του Λάγου. Καταγόταν από την Εορδαία. Στρατηγός και "βασιλικός σωματοφύλακας" του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Έγραψε τα "Υπομνήματα”, την ιστορία του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Ο σπουδαιότερος όλων, μαζί με τον Αριστόβουλο, από όσους έγραψαν για το Μέγα Αλέξανδρο. Στράττις ο Ολύνθιος. Ανήκε στο επιτελείο του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Έγραψε τα έργα "Περί των Αλεξάνδρου εφημερίδων", "Περί της Αλεξάνδρου τελευτής”, "Περί ποταμών και κρημνών και λιμνών”. Διασώθηκαν αποσπάσματα.

Φίλιππος ο Αμφιπολίτης. Έγραψε τα "Θασιακά” σε δύο βιβλία, "Ροδιακά” σε δέκα εννέα βιβλία και "Κωακά” σε έξι βιβλία.

Μετά τα όσα αναφέρθηκαν το συμπέρασμα που προκύπτει είναι: οι Μακεδόνες είναι μόνο Έλληνες. οι Σκοπιανοί δεν είναι Μακεδόνες ούτε υπήρξαν ποτέ.

ΘΡΗΣΚΕΙΑ & ΛΑΤΡΕΙΑ ΜΕΡΟΣ 8ον